اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 575
سفيرانى به سوى يهود و
ديگر قبايل فرستاده، آنان را به جنگ عليه رسول خدا و مسلمانان تشويق كردند.[1] به هر روى، ابوسفيان* پرچم
جنگ را در دارالندوه برپا كرده، به عثمان* بن طلحه از بنىعبدالدار (صاحبان لواء)
سپرد و با 4000 جنگآور، 300 اسب و 1500[2] شتر از مكه حركت كرده و در مرّالظهران فرود آمد. ديگر تيرهها از
بنىسليم، اسلم، اشجع، بنىمره، كنانه، فزاره و غطفان* نيز به آنان پيوستند و
سپاهى 10000 نفرى فراهم آمد.[3] فرماندهى و شمار احزاب با
اندك اختلاف چنين است: بنىسليم با 700 نفر به فرماندهى پدر ابوالاعور سلمى،
بنىاسد با فرماندهى طلحةبن خُوَيلد اسدى، بنى فزاره به طور كامل با 1000 شتر به
فرماندهى عُيَينَة بن حِصْن فَزارى، اشجع با 400 نفر به فرماندهى مسعودبن رُخَيله و
بنىمُرَّة با 400 نفر و فرماندهى حارث* بن عَوف. مجموع سپاه به سه لشكر تقسيم و
فرماندهى كل به ابوسفيان واگذار شد؛[4] سپس به سوى مدينه حركت كردند. مسعودى شمار سپاه احزاب را 24000 نفر
مىداند.[5] با توجه به تيرههاى شركت كننده شمار
قطعى يا تقريبى آنها، با اين ديدگاه نمىسازد؛ هرچند واقدى نقل كرده كه حارثبن
عوف از بزرگان بنىمره در مرّالظهران جلوى قومش را گرفت و از آنان خواست تا به سوى
محمد صلى الله عليه و آله نروند؛ اما خود آن را نپذيرفته، از حضور آنان در جنگ و
هجو حسّان بن ثابت شاعر معروف مسلمان عليه حارث سخن دارد.[6] حفر خندق پيش از آن كه «احزاب» وارد
مدينه شوند، پيامبر صلى الله عليه و آله از طريق سوارانى از خزاعه كه طى 4 روز راه
مكه به مدينه را طى كردند، خبر حمله دشمن را به دست آورد؛[7] و آنگاه[1]. تاريخ يعقوبى، ج 2،ص 50 [2]. المغازى، ج 2، ص443؛ الطبقات، ج 2، ص 50 [3]. تاريخ الخميس، ج1، ص 480؛ بحارالانوار، ج 20، ص 217 [4]. الطبقات، ج 2، ص50- 51؛ المغازى، ج 2، ص 443- 444 [5]. التنبيه والاشراف، ص 216 [6]. المغازى، ج 2، ص443؛ الطبقات، ج 2، ص 51 [7]. المغازى، ج 2، ص444
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 575