اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 574
ابىالحقيق نَضْرى، حيى*
بناخطب نضرى، كنانة* بن ربيع بن ابىالحقيق و هوذة بن قيس وايلى و ابوعمار وايلى
و ديگران،[1] بودند؛ اينان به ويژه يهوديان
بنىنضير كه پيش از هجرت از موقعيت بالايى برخوردار بوده و پس از پيمان شكنى، از
مدينه رانده شده،[2] در خيبر پناه گرفتند و بر آن شدند تا
به هر طريقى مسلمانان و پيامبر را از پاى درآورند؛[3] بدين منظور با سفر به مكه و ترجيح آيين مشركان قريش بر رسالت
پيامبر، آنان را به جنگ با مسلمانان فراخواندند[4] و با اعلام همراهى و همكارى و[5] يادآورى خاطرات تلخ و ناگوارى كه مسلمانان براى قريش پيش آورده
بودند، آنان را به سرعت عمل ترغيب كردند.[6] گفتهاند كه آيات 51- 55 نساء/ 4
«الَم تَرَ الَى الَّذينَ اوتوا نَصيبًا مِنَ الكِتبِ يُؤمِنونَ بِالجِبتِ
والطغوتِ وَ يَقُولُونَ لِلَّذينَ كَفَرُوا هؤُلاءِ اهْدى مِنَ الَّذينَ آمَنُوا
سَبيلًا ... و كَفى بِجَهَنَّمَ سَعيراً» درباره همين
يهوديان نازل شده كه برخلاف باور و دادههاى كتاب آسمانى خود به حقانيت مشركان نظر
دادهاند؛[7] گرچه قول به نزول اين آيات در غير اين
مورد، در منابع تفسيرى اندك نيست.[8] يهوديان در كنار كعبه با قريش پيمان بسته، سوگند وفادارى ياد كردند.[9] ابوسفيان با شنيدن اين سخنان و پس از
اطمينان از انگيزه جنگافروزى يهوديان عليه پيامبر و مسلمانان، آمادگى خويش را
اعلام كرد. سران بنىنضير بنىسليم* را به همراهى با قريش دعوت كردند و غطفان را
با تطميع محصول يك سال خرماى خيبر، به مساعدت فراخواندند؛[10] بدينگونه لشكرى انبوه فراهم گرديد.[11] يعقوبى برخلاف نظر همگان، قريش را طراح اصلى جنگ دانسته و بر آن است
كه آنان[1]. الثقات، ج 1، ص264؛ السيرة النبويه، ابنهشام، ج 3، ص 214 [2]. الطبقات، ج 2، ص50؛ شرح الاخبار، ج 1، ص 288 [3]. السيرة النبويه،ابنهشام، ج 3، ص 214؛ البداية و النهايه، ج 4، ص 77؛ الطبقات، ج 2، ص 50 [4]. تاريخ طبرى، ج 2،ص 90- 91؛ عيونالاثر، ج 2، ص 83- 84 [5]. الميزان، ج 16، ص292؛ الثقات، ج 2، ص 83 [6]. الارشاد، ج 1، ص94 [7]. اسباب النزول، ص130؛ جامعالبيان، مج 4، ج 5، ص 182؛ لباب النقول، ص 59- 60 [8]. الدرالمنثور، ج 2،ص 562- 564؛ التبيان ج 3، ص 223- 225؛ مجمعالبيان، ج 3، ص 92 [9]. المغازى، ج 2، ص442 [10]. المغازى، ج 2، ص442- 443 [11]. زاد المسير، ج 6،ص 356
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 574