اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 561
سپاه قريش كه از پيروزى
سرمست بود، با به جاى گذاشتن 22 كشته[1] با سرعت به سوى مكّه حركت كرد. مسلمانان خوف آن را داشتند كه مشركان
به مدينه* هجوم ببرند؛ از اين رو پيامبر صلى الله عليه و آله به على عليه السلام
فرمود در پى آنان برو. اگر شتران خود را سوار شدند و اسبها را يدك كشيدند، آهنگ
مكّه كردهاند و اگر بر اسبها سوار شدند و شترها را پيش راندند، آهنگ مدينه
دارند. در اين صورت به خدا سوگند! در همان مدينه با آنان مىجنگم. على عليه السلام پس از
بازگشت گزارش داد كه آنها بر شترها سوار شدند و راه مكّه در پيش گرفتند.[2] خاكسپارى شهيدان مسلمانان براى اطّلاع از
همرزمان خويش و دفن شهيدان به ميدان نبرد بازگشتند. در اين روز، 70[3] تن از سپاه اسلام به شهادت رسيده
بودند و تعداد بسيارى مجروح شدند. رسول خدا با همراهانش بر
پيكر شهيدان نماز گزارد و مسلمانان را از حمل پيكر شهيدان به مدينه نهى كرد و
هنگام خاكسپارى آنها فرمود: بنگريد هر كدام از اين شهيدان كه بيشتر حافظ قرآن
است، پيكرش را در قبر جلوتر از ديگران قرار دهيد.[4] در اين پيكار، بزرگانى چون حمزه، عموى پيامبر صلى الله عليه و آله و
مُصعب بن عمير، سعد* بن ربيع، عبداللّه بن جحش، عمرو* بن جموح، عبداللّه بن جبير،
حنظله* غسيلالملائكه و ... به شهادت رسيدند.[5] پس از غزوه احُد، رسول خدا
صلى الله عليه و آله سالى يك بار به زيارت قبور شهيدان احُد مىرفت. هنگامى كه به وادى احُد
مىرسيد با صداى بلند خطاب به آنان مىفرمود:
«السلام عليكم بما صبرتم فنعم عقبىالدار». به اين سيره،
خلفاى بعدى و بسيارى از صحابه عمل مىكردند و حضرت فاطمه زهرا عليها السلام هر دو
سه روز يكبار به زيارت شهيدان احُد مىرفت.[6][1]. السيرة النبويه،ابنهشام، ج 3، ص 129؛ تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 48 [2]. تاريخ طبرى، ج 2،ص 71؛ المنتظم، ج 2، ص 269- 270 [3]. الطبقات، ج 2، ص33؛ انساب الاشراف، ج 1، ص 400 [4]. السيرة النبويه،ابنهشام، ج 3، ص 97- 98؛ الكامل، ج 2، ص 162- 163 [5]. المغازى، ج 1، ص300- 307 [6]. المغازى، ج 1، ص313؛ دلائل النبوه، ج 3، ص 306- 308
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 561