اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 285

گرداند؛ البته علم خداى متعالى به آن كه ابليس با سوء اختيار، توبه و ايمان را اختيار نخواهد كرد، مانع از مهلت دادن به وى نبود. ج. راز امهال ابليس بشارت به انسان‌ها است تا از بخشايش الهى مأيوس نگردند [1] و از رحمت واسعه خداوند نوميد نشوند چرا كه ابليس با ارتكاب گناه و خطاى بزرگ از رحمت خداوند مأيوس نبود. د. براى تحقّق وعيد خود مبنى بر «لَأَملأَنَّ جَهنَّمَ» (اعراف/ 7، 18) به او مهلت داد. [2] در نهج‌البلاغه آمده است كه خداوند به او مهلت داد تا غضب و خشم شامل حالش شود و آزمايش او به اتمام رسد و وعده‌اى كه بدو داده، تحقّق پذيرد. [3] گفتنى است اشاعره به دليل اين اعتقاد كه در كار خدا چون و چرا راه ندارد: «لَايُسئَلُ عَمَّا يَفعلُ و هُم يُسئَلون» (انبياء/ 21، 23)) پاسخ پرسش پيشين را لازم نمى‌دانند. [4] بنابر مبناى اين گروه- كه رعايت مصالح را بر خداوند لازم نمى‌دانند؛ بلكه معتقدند مصلحت و صواب، آن است كه او انجام مى‌دهد- اين پرسش موضوع خود را از دست داده، پاسخ لازم خود را مى‌يابد؛ زيرا با عنايت به آن‌كه خداوند، ابليس را آفريد و همو بدو مهلت داد، خلقت و امهال، عين عدل و نيكى است. [5]
دشمنى ابليس با انسان و لزوم هوشيارى در برابر او
خداوند از همان آغاز، در مورد دشمنى‌ابليس به آدم عليه السلام هشدار داد و او را از فريب‌كارى وى و نتايج زيان‌بار آن بر حذر داشت: «فَقلنَا يادمُ إنَّ هذا عَدوٌّ لَكَ و لِزَوجِكَ فَلَا يُخرِجَنَّكمَا مِن‌الجَنَّةِ فَتَشقَى‌» (طه/ 20، 117) و دشمنى‌آشكار وى را در پيمان خود با همه فرزندان آدم به آنان خاطرنشان كرد: «أَلم أَعهَد إِليكُم يبنِى ءَادمَ أَن لَاتَعبدوا

[1]. روض الجنان، ج 8،ص 142
[2]. كشف الاسرار، ج 2،ص 701
[3]. نهج‌البلاغه، خطبه1
[4]. الميزان، ج 8، ص51
[5]. التفسير الكبير، ج14، ص 39؛ المنار، ج 8، ص 339

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 285

صيغة PDF

شهادة

الفهرست