اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 272
و به آدميان چنين سفارش
كرده است: خود را با تمام سلاحهاى خدا مجهز كنيد تا بتوانيد در برابر وسوسهها و
نيرنگهاى شيطان بايستيد؛[1] همچنين از بخشش ديگران براى جلوگيرى از بهرهبردارى شيطان،[2] و ازدواج جهت رهايى از وسوسه شيطان[3] و عدم پيوند با بىايمانان[4] و تكيه برخداوند و استوارى[5] به صورت راههاى مقابله با وى سخن به
ميان آمده است و آتش ابدى را سراى شيطان و ارواح شرير و فرجام وى دانسته است.[6] وجود ابليس عدّهاى، ابليس را همان
نيروى درونى غرايز انسان كه او را به سوى شر فرا مىخواند دانستهاند.[7] تعابير قرآن، ابليس را به صراحت
موجودى حقيقى، نه پندارى و نه همان نفس امّاره معرّفى مىكند كه نه به صورت
استقلالى، بلكه در حيطه حاكميّت خداوند، آدميان را به شرّ و گناه فرا مىخواند، از
اين رو وجود شيطان كه به شر و معصيت فرا مىخواند، از اركان نظام عالم انسانى
شمرده مىشود؛ نظامى كه بر سنّت اختيار جريان داشته، هدف آن سعادت نوع انسان است[8] و از آياتى مانند: «فَقُلنَا يَادمُ إِنَّ هذَا عَدوٌّ لَكَ و لِزَوجِكَ» (طه/ 20، 117) استفاده مىشود كه خداوند، ابليس را به طور مشخّص و
روشن به آدم و حوّا شناسانده و از آياتى مانند:
«هَل أَدلُّكَ عَلَى شَجرةِ الخُلدِ» (طه/ 20، 120)، «وقَاسمَهمَاإِنِىلَكُمَا لَمِنَالنصِحينَ» (اعراف/ 7، 21)[9] كه گفتوگوى آدم و ابليس را[1]. كتاب مقدس،افسيسان 6: 11 [2]. همان، نامه دومقرنتيان 2: 11 [3]. همان، نامه اولقرنتيان 7: 5 [4]. همان، نامه دومقرنتيان 6: 12-/ 15 [5]. همان، نامه اولپطرس 5: 8 [6]. همان، متى 25: 41و نامه دوم قرنتيان 11: 14 [7]. الميزان، ج 8، ص37 [8]. همان، ص 38 [9]. همان، ج 1، ص 131
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 272