در تفسير منعكس است و يكى از كارهاى نويسنده فهرست اين موضوعات است.

۱۲. سبب و انگيزه تأليف رساله

حقوقى خود را تربيت يافته پدر و نيز آيت اللّه سيد عبدالرسول صدرايى، كه جلسه قرائت و تفسير قرآن داشته، مى داند و اين اولين نسيم گرمى است كه بر وى مى وزد و سپس در رشته تحصيلى خود اين رساله را برمى گزيند و با نظر مشورتى دكتر محمد معين، تأليف و به زيور طبع آراسته مى گردد.
اكنون با توجه به اين مقدمات، فهرستى از مطالب جلد اول رساله معرفى مى شود:

فصل اول: ترجمه احوال و تاريخ حيات ابوالفتوح رازى

۱. سلسله نسب و نژاد شيخ

شيخ جمال الدين ابوالفتوح حسين بن على بن محمد بن احمد بن حسين بن احمد خزاعى رازى از مشاهير دانشمندان شيعه در قرن ششم است. وى فارسى زبان بود و در چند جاى تفسير، مرادف فارسى مَثَلها را آورده است.
سلسله نسب ابوالفتوح به نافع بن بديل بن ورقاء خزاعى، صحابه رسول خدا صلى الله عليه و آله، مى رسد. شهرت وى، «خزاعى» است و با اينكه طايفه اى از اين خاندان در ايران مى زيسته اند و به بديليان مشهور بوده اند، اما بنا به گفته علامه قزوينى اين شعبه از فرزندان بديل بن نافع به بديليان مشهور نبوده اند.
شيخ ابوالفتوح در دو جاى تفسير، از نافع بن بديل به پدران ياد مى كند: يكى ذيل آيه: «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ...» [1] و ديگرى ذيل آيه «هُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوكُمْ...» . [2]

[1] آل عمران (۳): آيه ۱۶۹. روض الجنان، ج ۴، ص ۱۴۸.

[2] فتح (۴۸)، آيه ۲۵. همان، ج ۱۷، ص ۳۵۴.