موارد تحدى در قرآن

نويسنده در اين بخش به ارائه جوابى درباره اين سؤال پرداخته كه: چرا گاه قرآن تحدى به مثل كرده و گاه تحدى به ده سوره و گاهى هم تحدى به يك سوره؟ البته ايشان در پاسخ خود هيچ كلامى را از ابوالفتوح نقل ننموده كه گويا چيزى نيافته است. همچنين است در دو بخش بعد؛ يعنى «فضاى نزول قرآن كريم و ارسال رسول اكرم» و «چرا قرآن، معجزه پيامبر خاتم گرديد».

دليل اعجاز

ابوالفتوح در تفسير آيه ۱۳ سوره هود به نقل روايتى از پيامبر در اين باره پرداخته قرآن را به دو دليل معجزه دانسته است:
«يا از فصاحت يعنى اين كلام را نظم داد كه علم شما به آن جا نرسيد و نرسد، و يا اگر شما را به آن علمى بود، آن را سلب كرد و باز ستد».
سپس در ادامه مى افزايد: آن گه تمامى دليل در ديگر آيه گفت: «فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ» اگر اجابت نكنند و خود نكردند و نتوانند و از آنها ساخته نباشد. [1]

وجوه اعجاز

مؤلف تفسير روض الجنان، وجوه اعجاز را از ديدگاه مسلمانان مختلف مى داند. ايشان چهار وجه را ذكر مى كند و تنها در يك مورد نام قائل آن را مى نويسد. خلاصه كلام ايشان چنين است:
۱. اعجاز از فرط فصاحت؛ ۲. اسلوب مخصوص كه مانند شعر و خطبه و هيچ نوع از انواع كلام نيست؛ ۳. از جهت متضمن بودن اخبار غايبان؛ ۴. صرفه، يعنى خداوند

[1] روح الجنان، ج ۶، ص ۲۴۸ ـ ۲۴۹.