امّا آيا خداوند بر ظلم كردن قادر است؟ جواب اينكه طبق قاعده حسن و قبح عقلاً ظلم براى خداوند محال است. [1]
وى در ذيل آيه ۴۹ نسا: «وَ لا يُظْلَمُونَ فَتِيلاً» مى نويسد اين آيه دلالت دارد كه خداوند قادر به ظلم هست؛ چون اين آيه مدح است؛ يعنى مى تواند، ولى نمى كند، و اين كار از جهت عقل محال است، چون كسى ظلم مى كند كه جاهل به قبح يا محتاج و يا جاهل به بى نيازى خود باشد و چون جهل و احتياج بر خداوند محال است، پس عقلاً و به بداهت عقل، ظلم كه قبيح است، محال است. [2]
وى در ذيل آيه ۴۵ يونس: «إِنَّ اللّهَ لا يَظْلِمُ النّاسَ شَيْئاً» مى نويسد اين مردم هستند كه به خود ظلم مى كنند. [3]
ايشان در ذيل آيه ۱۴۰ بقره: «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللّهِ» مى نويسد اين آيه دليل است كه فعل قبيح از خداوند قبيح تر است؛ چون خداوند كتم شهادت را ظلم و قبيح دانسته و اين عمل از خود او قبيح تر است، برخلاف مجبّره كه مى گويند قبيح از ما قبيح است؛ ولى از خداى تعالى قبيح نيست. [4]

تكليف ما لا يطاق بر خدا جايز نيست

يكى از مباحث حسن و قبح عقلى اين است كه خداوند فرمانى به انسانها بدهد كه نتوانند انجام دهند. ابوالفتوح در ذيل آيه ۶۱ مؤمنون: «أُولئِكَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ» و همچنين آيه هفده طلاق: «لا يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ ما آتاها» مى نويسد اين دو آيه دليل است كه خداوند تكليف ما لا يطاق [5] نمى كند. [6]

[1] روح الجنان، ج ۳، ص ۱۴۷.

[2] همان، ص ۳۸۹.

[3] همان، ج ۶، ص ۱۹۱.

[4] روض الجنان، ج ۲، ص ۱۹۲.

[5] روح الجنان، ج ۸، ص ۱۴۸.

[6] همان، ج ۱۱، ص ۱۸۸.