آن گاه سخن رابعه را نقل مى كند.
ابوالفتوح گاهى تفسيرهاى خود را با تعبير اهل اشارت مى آورد و گاهى به ذكر نامى از ميان عارفان بسنده مى كند؛ مانند تُسترى، سُلمى، ابراهيم خواص، ابو تراب نخشبى، ذوالنون مصرى و طاووس يمانى و دهها شخصيتى كه در حوزه مسائل عرفانى سخن گفته اند و در تفسير آيه تناسب دارد.
با آنكه بيشتر اين مطالب عرفانى را از تفسير الكشف و البيان ثعلبى نقل مى كند، اما كمتر به منبع آن اشاره دارد و چنان نقل مى كند كه گويى آن را خود شنيده است؛ مانند اينكه مى نويسد: «مالك دينار گويد، يكى از بزرگان را پرسيدند» [1] ، «محمد بن ليث گفت» [2] و اين شيوه نقل (نقل قول، بدون ذكر سند و منبع) در گذشته بسيار متعارف بوده است.

ب) ادب عام

مراد از ادب عام، ادبيات مردمى و عاميانه (فولكور) رايج در عهد ابوالفتوح رازى است. اين نوع ادب نوعاً باورهايى غير علمى اند كه اين گونه باورها را تنها اهل خبر و اخباريان مى پذيرند و دانش تجربى و عقل و علماى دينى آن را طرد مى نمايند. اين باورها در قالب قصه و حكايت بيان شده است. باورهاى عامى و عبارات عاميانه هر دو مربوط به عامه است و عبارات آن هم زاييده همان باورهاى عامى است. برخى باورهاى عاميانه را به قدمت پيدايش انسان ربط مى دهند كه با سرشت انسان عجين شده است. اين باورها حتى در جهان صنعتى و متمدن هم وجود دارد. برخى از اين باورهاى كهن كه جنبه اجتماعى دارند، با رشد فكرى جوامع تبديل به خرافه شده اند كه علت اين امر اثبات نادرستى اين باورها و آگاهى انسان به حقيقت هستى و كشف

[1] روض الجنان، ج ۳، ص ۱۱۶.

[2] همان، ص ۱۹۳.