اين گونه اخلاق يا رشته هايى از آن در هر كس باشد، مايه نجات دنيا و آخرت او و سبب رهايى اش از مشكلات و رنجها و عامل آزادى اش از دوزخ است. داشتن حسنات اخلاقى به ويژه در برخورد با همه مردم و دوست و دشمن، روحى گسترده و شرح صدرى عظيم مى طلبد و روزنه اى است براى ورود به رحمت واسعه الهى و جلب خشنودى حضرت حق و در نتيجه سبب رهايى از خزى دنيا و عذاب آخرت و زمينه به دست آوردن سعادت امروز و فردا است.
آيات قرآن و گفتار اهل بيت عليهم السلام نشان مى دهد كه بسيارى از مردم كه از عباداتى چون نماز و روزه و حج و زكات محروم بوده اند، به سبب دارا بودن برخى از حسنات اخلاقى توفيق خدا رفيقشان شده و آنان را از گمراهى، انحراف، سردرگمى و از زندان هواى نفس و اسارت شيطان نجات داده است؛ تا جايى كه به جبران گذشته برخاسته و توبه نصوح كرده اند. در مقابل، چه بسيار مردمى كه اهل نماز و روزه بوده و بر سجاده تهجّد شبانه مى نشسته اند، ولى به جهت آلوده بودن به رذايل اخلاقى از سعادت ابدى و خوشبختى دايمى محروم شده اند و عباداتشان تباه و بى اثر شده است و در نهايت، عذاب الهى و كُنج ذلّت و خوارى و بيچارگى را براى خود خريده اند.
راستى در گفتار، بذل و بخشش به تهيدستان، تلافى كردن خوبى ديگران، حفظ امانت، صله رحم، حفظ عهد و امانت، رعايت حق همسايه و رفيق، حيا، شجاعت، صبر، مهمان نوازى، وفاى به عهد، مدارا و ملاطفت با بندگان خدا، حفظ آبروى مردم، گذشت از كسانى كه به انسان ستم روا داشته اند، انس و الفت با مردم، آسان گرفتن به ديگران، انصاف، عدالت، قناعت، احترام به بزرگ تر، ترحم به كوچك تر، رعايت ايتام، خيرخواهى، دور بودن از حسد و تجاوز و حرص و تكبر و خشم و سخت دلى و....
ابوالفتوح رازى در مواضع مختلف به مباحث اخلاقى مى پردازد؛ از جمله در ذيل