مقدمه

شناخت و معرفى تفسيرهاى قرآن داراى ابعاد چندى مى باشد، از شناخت روشها و گرايشهاى تفسير گرفته تا صبغه ها و دغدغه هاى مفسر، به ويژه اگر اين تفسير مربوط به دوران بسيار دور همچون قرنهاى پنجم و ششم باشد كه آغاز شكل گيرى تفسيرهاى جامع با روش اجتهادى بوده و در ايران با زبان فارسى نگارش يافته است و ادبيات و نثر آن در فضا و موقعيت خاصى پديد آمده و به لحاظ ساختار ادبى و سبك شناسى و به كارگيرى واژگان نگاه مستقلى را طلب مى كند.
به عبارت ديگر، نثر متون تفسيرى خود جايگاه ويژه اى دارد و مى توان ادعا كرد كه در كنار نثرهاى علمى، ادبى، صوفيانه، تعليمى، اخلاقى و داستانى، نثر متون تفسيرى يا نثر متون مقدس را هم بايد قرار داد. براى اين گونه از نثر ادبى، بايد در كتابهاى سبك شناسى جايگاه شايسته در نظر گرفت و از گونه هاى ديگر جدا ساخت و به طور مستقل بازكاوى كرد.
تفسير روض الجنان و روح الجنان ابوالفتوح رازى، به لحاظ ويژگيهاى نثرى و آرايه هاى ادبى ـ صرف نظر از جهات تفسيرپژوهى ـ آن چنان داراى اهميت است كه از آغاز عصر تأليف مورد توجه خوانندگان و نويسندگان و در اين اواخر پژوهندگان زبان و ادبيات تفسيرى قرار گرفته است. ذبيح اللّه صفا (۱۲۹۰ش ـ ۱۳۸۲) در تاريخ ادبيات ايران به مناسبت معرفى اين تفسير به عنوان اثرى ادبى مى نويسد: روض الجنان از حيث اشتمال بر فوايد لغوى و دستورى و نثر ساده اى كه دارد، حائز اهميت بسيار است. سبك نثر آن كهنه و مشتمل بر بسيارى از لغات و تعبيرات و تركيباتى است كه