نمونه ديگر از همين نوع سجع: (در تفسير ابوالفتوح رازى، ج ۱، ص ۳۲۴) [1] :
اين همه رنج بر منزل سپنج گنج ابد رها كرده و رنج ابد اختيار كرده اى... اين نه جاى معاد است؛ جاى وقت ميعاد است. فيوم القيمة ميعاده. امروز روز عهد است، فردا روز وعد است.
نمونه اى ديگر از سجع متوازى در ج ۱، ص ۴۱۵ [2] و ۵۰۴ [3] ، ۷۰۹ [4] آمده كه از نقل آنها خوددارى گرديد.

۲. نمونه سجع متوازن

اگر عبادت كرد للّه، و اگر جهاد كرد فى اللّه ، و اگر نان داد لوجه اللّه ، و اگر جان داد ابتغاء مرضات اللّه .
به علاوه، «نان»، «جان» مزدوج مى باشند.

۳. نمونه اى از تجنيس خطّى و مزدوج

گفت برادر من، كه رسول ربّ العزّة است به وقت آنكه مرا عمامه در سر بست، گفت: امامت تو راست. عمامه كرامت بر سر نهاد و طوق امامت در گردنش افكند و گفت: عمامه بستان عاجلاً و امامت آجلاً. عمامه از من و امامة از خداى، عمامه به صلة، و امامت به خلعة، عمامه به تقدمه و امامة به تكرمه، عمامه به انفاق و امامت به استحقاق. چون به اين سر حمايت دين به دست تو باشد، به آن سر رعايت دين به قلم تو باشد. چون به آغاز تقويت اسلام از توست، به انجام تربيت آن هم به تو باشد. امروزت رايت و عمامه، فردات ولايت و امامت. اين به تقدمه بستان و بنشان كه بر اثر اين

[1] روض الجنان، ج ۳، ص ۱۱۵.

[2] همان، ج ۳، ص ۳۳۶ ـ ۳۳۷.

[3] همان، ج ۴، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۲.

[4] همان، ج ۵، ص ۲۱۸ ـ ۲۲۰.