آنست كه اگر ممكن باشد بين تيمّم بنحو مذكور و توليت غير، جمع كند، به اين كه شخص ديگر دست خود را به زمين بزند و پشت دست او را مسح نمايد و چنانچه هر دو دست او قطع شده پيشانى خود را به زمين مسح كند و در اين صورت نيز احوط توليت غير است اگر ممكن باشد به اين كه ديگرى دست‌هاى خود را به زمين بزند و به پيشانى او مسح نمايد و در هر دو صورت اگر ذراع قطع نشده احتياط اين است كه به ذراع هم تيمّم كند.

س 19

- شخصى پاى راستش تا زانو قطع شده، مسح كشيدنش به چه كيفيّت مى‌باشد.

ج‌

- مسح پاى قطع شده لازم نيست.

س 20

- اگر شخصى يك دست او شكسته و تا آرنج گچ گرفته شده و قابل حركت نباشد يا اصلا يك دست ندارد، و نائب براى وضوء يا تيمّم پيدا نمى‌كند، تكليفش چيست؟.

ج‌

- كسى كه يك دست ندارد به طورى كه از موضع شستن براى وضوء چيزى باقى نمانده، صورت را با يك دست مى‌شويد، و خود دست موجود را زير شير آب مى‌گيرد از آرنج تا سر انگشتان و با همان يك دست سر و پاها را مسح مى‌نمايد و اگر يكى از دستها قطع نشده ولى به كلّى از كار افتاده و حركت ندارد بايد بنحو متعارف وضوء بگيرد، و با كمك دست سالم با دست معيوب مسح نمايد و اگر ممكن نيست، با دست سالم سر و پا را مسح كند.

س 21

- شخصى يك دست او قطع شده يا بسته است چگونه وضوء بگيرد؟ ارتماسى، يا نايب بگيرد؟.

ج‌

- در صورتى كه از مرفق قطع شده و جز با شستن دست به ارتماس راه ديگرى ندارد، چنانچه آن دست سالم را ارتماسا بعد از شستن صورت زير آب ببرد و بيرون بياورد بقصد وضوء و با آن سر و پاهاى خود را مسح كند صحيح است و اشكال ندارد و در صورت قدرت بر وضوء با كيفيّت مذكوره نيابت جائز نيست.

س 22

- شخصى يك دست دارد و مى‌خواهد تيمّم كند آيا با همان يك دست مى‌تواند به دو طرف صورت دست بكشد يا خير؟.