كارگران يا طلّاب كه ايّام محرّم و صفر از طريق منبر، زندگى خود را اداره مى‌كنند چنانچه در آخر سال، مبلغى بابت خمس، بدهكار شدند پس از دست گردان، بر ذمّه مى‌گيرند حال كه در بين سال از منافع و درآمد خود مى‌خواهند آن وجوه را بپردازند لازم است اوّل، تخميس منافع نمايند و يا بدون تخميس، جائز است اداء دين- كه سهمين باشد- بنمايند؟.

ج‌

- اگر مال تخميس شده را مصرف نمايد و قرض خود را در سال بعد، از منافع بپردازد اشكالى ندارد و لكن اگر تمام مال را ذخيره نمايد و بخواهد از عوائد سال بعد، قرض خمس را بپردازد بايد خمس آن را بدهد.

س 215

- شخصى مقدارى وجه نقد دارد كه خمس به آن تعلّق گرفته ولى نمى‌خواهد خمس آن را از وجوه نقدينه بپردازد آيا مى‌تواند از منافع امسال، خمس موجودى را بدهد يا نه؟.

ج‌

- از منافع سال بعد اگر خمس ربح سال قبل را بدهد مانعى ندارد ولى خمس مبلغى را كه از بابت خمس ربح سال قبل، داده نيز بايد بدهد.

س 216

- سرمايه شخصى، ده هزار تومان است و دو هزار تومان وجوه آن را پرداخته فعلا سرمايه وى ده هزار تومان است يا هشت هزار تومان؟.

ج‌

- اگر دو هزار تومان خمس را از مال مخمّس يا از مالى كه متعلّق خمس نبوده پرداخته سرمايه، ده هزار تومان است و اگر از خود ده هزار تومان داده قهرا سرمايه، هشت هزار تومان مى‌شود.

چيزى كه خمس به آن تعلّق گرفته به قيمت خريد حساب مى‌شود يا به قيمت وقت وجوب اداء

س 217

- اگر شخصى بخواهد اموال خود را حساب كند و خمس آن را بپردازد در چه صورت قيمت مال متعلق خمس را روى حساب و ارزش سابق حساب كند و در چه صورت، روى ارزش فعلى؟.

ج‌

- اگر به ذمّه خريده و پولى كه خمس، به آن تعلّق گرفته به ازاء آن داده قيمت روز خريد، كافى است و اگر بعين، خريده يا به ذمّه خريده و از ربح سال، وجه آن را پرداخته قيمت روز اداء، واجب است و با شكّ در اين كه بعين، خريده يا