ج‌

- اگر باغ، زائد بر مؤنه نيست و اتّفاقا در بعضى از سنوات محصول زيادتر از مصرف شخصى مى‌دهد تخميس آن، واجب نيست، بلى ميوه‌اى كه زائد بر مصرف شخصى است اگر عين يا قيمت آن در بين سال صرف مؤنه نشود بايد تخميس شود.

س 51

- اشجار غير مثمره كه منظور، استفاده از خود آنها است و براى مصرف خانوادگى مى‌باشد بايد تخميس شود يا نه؟.

ج‌

- اگر در سالى كه موقع قطع آنها است بيندازد و به مصرف زندگى برساند خمس ندارد. ولى اگر از آن سال، تأخير انداخت خمس آن را بايد بدهد.

س 52

- شخصى باغى را- براى آن كه خود و عائله‌اش از ميوه آن استفاده نمايند- بخرد و يا احداث كند آيا پولى كه مصرف باغ شده خمس دارد يا نه؟.

ج‌

- خمس ندارد مگر آن كه قبلا به آن پول، خمس تعلّق گرفته باشد.

س 53

- كسى كه پنجاه سال از عمرش گذشته و از درآمد كسب خود تدريجا داراى اموال و باغهايى گرديده و تا كنون براى خود، سال، تعيين نكرده و خمس هم نداده حالا مى‌خواهد اموال خود را تخميس نمايد آيا خمس همان مبلغ را كه تدريجا از منافع كسب، جمع نموده، و در بيست سال قبل به مصرف خريد باغ رسانيده بايد بدهد و يا قيمت فعلى باغ را؟ مثلا روز اوّل، باغ را به ده هزار تومان خريده ولى در اثر كوشش و آباد كردن و غرس نهال در آن، به صد هزار تومان رسيده است اكنون كدام يك را حساب كند؟.

ج‌

- اگر باغ بخرد و آباد كند و قصدش آن باشد كه قيمت آن بالا برود و بفروشد بايد بعد از آباد شدن، خمس قيمت فعلى باغ را بدهد و اگر خريده و آباد كرده كه نگاهدارد و از آن استفاده كند- بدون قصد فروش- بايد خمس پولى را كه داده و خمس آن چه به آباد شدن، بر آن اضافه شده بدهد و امّا ترقّى قيمت، اگر معامله را به ذمّه انجام داده و قيمت باغ را از پولى كه خمس به آن تعلّق گرفته بوده ادا كرده ترقّى قيمت سوقى، خمس ندارد ولى چنانچه معامله را عين بعين انجام داده و قيمت را از پولى كه خمس به آن تعلّق گرفته بوده ادا نموده و يا اين كه قيمت باغ را از عوائد سال خريد، ادا كرده چه معامله را عين بعين انجام داده يا به ذمّه، بايد قيمت‌