كه مجموع، هفت فرسخ باشد، آيا براى سفر بعد، مسافر است كه نماز او قصر شود يا خير؟.

ج‌

- در فرض مسأله كه ده روز در منزل نمانده سفر اوّل نيز تمام است.

س 37

- اشخاصى كه مقيم كويت هستند و معلوم نيست تا چند سال در كويت مى‌مانند، هر روز از محلّ اقامتشان تا سر چهار فرسخ يا بيشتر براى كار كردن مى‌روند و برمى‌گردند يا لا اقلّ در هر ماهى چند مرتبه تا سر چهار فرسخ آنها را مى‌برند، تكليف آنان راجع به نماز و روزه چيست؟ و فرقى بين بوميها و مهاجرين مقيمين هست يا نه؟.

ج‌

- اشخاص مذكور، اگر در كويت، قصد توطّن نكرده‌اند و عازمند كه پس از مدّتى به وطن خود بازگردند مسافر هستند و مادامى كه قصد ده روز نكرده‌اند يا سى روز مردّدا نمانده‌اند نماز آنان قصر است و روزه را بايد افطار كنند، بلى اگر سفر طولانى شود كه دائم السّفر باشند، نمازشان تمام و روزه آنان صحيح است و هم چنين اگر در مدّت معتنى‌ بهى همه روزه هشت فرسخ بروند و يا چهار فرسخ بروند و چهار فرسخ برگردند حكم دائم السّفر را دارند و هر گاه ده روز در يك جا قصد نمايند در سفر اوّل، نماز، قصر و در سفرهاى بعد تمام است و اگر ده روز بى قصد بمانند در سفر اوّل احتياطا جمع و در سفرهاى بعد، تمام بخوانند.

س 38

- اين حقير با استفتاء از آن حضرت به علّت معامله و رانندگى هر دو، كه شغل اصلى‌ام معامله بوده، دائم السّفر بوده و نماز خود را تمام مى‌خواندم و روزه را مى‌گرفتم، اخيرا گر چه مسافرتها باقى است ولى در رابطه با معامله كمتر است.

يعنى سابق، هر دو روز يك بار با رانندگى خودم، جهت انجام معامله، حتما مسافرت مى‌كردم ولى الآن با اين كه 9 روز در محلّى نمى‌مانم ولى همه سفرها براى معامله نيست، مثلا در طول ماه اگر 10 مسافرت داشته باشم 3 إلى 4 بار آن در رابطه با معاملات است، و بقيّه سفرها براى كارهاى ضرورى ديگرى غير از امرار معاش انجام مى‌گيرد، استدعا دارد وظيفه اين جانب را بيان فرمائيد؟.

ج‌

- در صورتى كه كارهاى ضرورى شما هم مربوط به زندگى و امرار معاشتان باشد و در سفر بايد انجام شود باز هم حكم دائم السّفر داريد كه نمازتان‌