چيستى كلام و دانش هاى همگون

انديشمندان اسلامى در باره ى چيستى علم كلام، تعاريف گوناگونى ذكر كرده اند كه در مطالب بعدى به بيان آن ها خواهيم پرداخت; ولى قبل از تبيين علم كلام و بيان تفاوت كلام قديم با كلام جديد، لازم است در زمينه ى تعريف دين پژوهى و انواع آن، به اختصار سخن گوييم; آن گاه در عرصه ى كلام جديد و مسائل آن گفت و گو كنيم.

دين پژوهى و رشته هاى آن

دين پژوهى عبارت است از رشته هاى مختلفى كه با روش هاى گوناگون به تحقيق، مطالعه و بررسى ابعاد مختلف دين مى پردازد. با توجه به اين كه اديان و به خصوص دين اسلام، مشتمل بر ابعاد عقيدتى، فقهى و حقوقى، فردى، اجتماعى، تربيتى و سياسى اند، دانش هاى دين پژوهى از اهميت خاصىّ برخوردارند; و اما رشته هاى دين پژوهى عبارتند از:

1.فلسفه ى اسلامى

در فرهنگ اسلامى براى فلسفه، تعريف هاى گوناگونى ارايه شده است. برخى از آن ها مجموعه ى معارف بشرى را در بر مى گيرند[1] و پاره اى ديگر، تنها به علم الهى كه مشتمل بر امور عامه و الهيات بالمعنى الاخص است، اختصاص داده شده اند.[2]