اسم الکتاب : ترجمه تفسیر المیزان المؤلف : علامه طباطبایی الجزء : 1 صفحة : 274
قرار گرفته، آرزويى
است كه در مقام حسرت كردهاند، و معلوم است كه آرزوى در مقام حسرت، آرزوى چيزى است
كه مىبايستى داشته باشند، ولى ندارند، و حسرت مىخورند، كه اى كاش ما هم آن را
ميداشتيم.
پس معناى
اينكه گفتند: (اگر براى ما بازگشتى بود) اين است كه اى كاش برمىگشتيم، و از
مؤمنين ميشديم، تا مانند آنان بشفاعت مىرسيديم، پس آيه شريفه از ادلهايست كه بر
وقوع شفاعت دلالت مىكند، نه بر نفى و انكار آن.
و در توحيد[1]، از امام كاظم، از پدرش، از پدران
بزرگوارش ع، از رسول خدا 6 روايت آورده، كه فرمود: در ميانه امت من تنها شفاعت
من بمرتكبين گناهان كبيره مىرسد، و اما نيكوكاران هيچ گرفتارى ندارند، كه محتاج
شفاعت شوند، شخصى عرضه داشت: يا بن رسول اللَّه 6: چطور شفاعت مخصوص مرتكبين
كبيرهها است؟ با اينكه خداى تعالى مىفرمايد(وَ لا
يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى)[2]، و معلوم
است كه مرتكب گناهان كبيره مرتضى (مورد پسند خدا) نيستند؟ امام كاظم (ع) فرمود:
هيچ مؤمنى گناه نمىكند مگر آنكه گناه ناراحتش ميسازد و در نتيجه از گناه خود نادم
ميشود، و رسول خدا 6 فرموده بود: كه براى توبه همين كه نادم شوى كافى است، و نيز
فرمود: كسى كه از حسنه خود خوشحال، و از گناهكارى خود متاذى و ناراحت باشد، او
مؤمن است، پس كسى كه از گناهى كه مرتكب شده پشيمان نميشود، مؤمن نيست، و از شفاعت
بهرهمند نميشود، و از ستمكاران است، كه خداى تعالى در بارهشان فرموده: ((ما
لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ، وَ لا شَفِيعٍ يُطاعُ)، ستمكاران نه دلسوزى
دارند، و نه شفيعى كه شفاعتش خريدار داشته باشد).[3]
شخصى كه در آن مجلس بود عرضه داشت: يا بن رسول اللَّه 6 چگونه كسى كه بر گناهى
كه مرتكب شده پشيمان نميشود مؤمن نيست؟ فرمود: جهتش اين است كه هيچ انسانى نيست كه
يقين داشته باشد بر اينكه در برابر گناهان عقاب ميشود، مگر آنكه اگر گناهى مرتكب
شود، از ترس آن عقاب پشيمان مىگردد، و همين كه پشيمان شد، تائب است، و مستحق
شفاعت ميشود، و اما وقتى پشيمان نشود، بر آن گناه اصرار مىورزد، و مصر بر گناه
آمرزيده نميشود، چون مؤمن نيست، و بعقوبت گناه خود ايمان ندارد، چه اگر ايمان
داشت، قطعا پشيمان ميشد.
و رسول خدا
6 هم فرموده بود: كه هيچ گناه كبيرهاى با استغفار و توبه كبيره نيست، و هيچ
گناه صغيرهاى با اصرار صغيره نيست، و اما اينكه خداى عز و جل فرموده: