حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 - مطهری، مرتضی

اسم الکتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 491

" متخالفان " هستند ؟ و اینکه ملاک تضاد در حرکات چیست ؟ و ملاک‌ تماثل درباب حرکات چیست ؟ کدام دو حرکت را می‌توانیم از قبیل دو فرد از یک نوع بدانیم و کدام دو حرکت را از قبیل دو نوع از یک جنس‌ می‌توانیم بدانیم کدام دو حرکت را متباین بالذات بدانیم مثل دو مقوله ای‌ که به کلی متباین هستند ؟ 6 - فصل هائی هم وجود دارد که استطرادا در اینجا آمده یعنی جزء این‌ باب نیست جای این فصلها ابواب دیگر است و احیانا همین مطالبی که در اینجا آمده در ابواب دیگر هم آمده است ولی در اینجا هم تکرار کرده اند . در حالیکه حق این بود که بگویند که این را در گذشته ذکر کرده ایم و دیگر تکرار نمی کنیم و یا اینکه در آینده ذکر خواهیم کرد و محصل بعنوان‌ اصل موضوع مطلب را قبول کند یا به محل خودش رجوع کند . مثلا بحثی بود راجع به اینکه آیا لازمه هر فعلی تقدم عدم بر او است یا نه ؟ این همان‌ مسئله است که آیا لازمه حدوث سبق عدم زمانی است یا نه ؟ این مسئله را ، هم طوری مطرح کرده اند که به باب " علت و معلول " مربوط می‌شود و هم‌ طوری مطرح کرده اند که به باب " حدوث و قدم " مربوط می‌شود ، به هر حال به باب " حرکت " مربوط نیست . و نیز بحثی راجع به " قدرت " داشتند آیا قدرت مع الفعل است یا قدرت قبل الفعل است ، این تا اندازه‌ ای به بحث " محرک " برمی گردد چون قدرت به مبدأ فاعلی مربوط است‌ ولی این اختصاص به حرکت ندارد ، قدرت تنها مبدأ حرکت نیست و مبدأ ایجاد موجودات هم بدون اینکه حرکتی در کار باشد ، هست . در باب قدرت‌ واجب تعالی هم قدرت هست بنابراین در جائی که اعم از اینجاست باید بحث شود . 7 - این پنجاه و پنج فصل اسفار در ضمن دو " مرحله " بیان شده است : چهل فصل ضمن " المرحلة السابعة " با عنوان " فی القوش والفعل " و پانزده فصل ضمن " المرحلةالثامنة " با عنوان " فی احوال الحرکة واحکامها " . ولی صحیح این است که هر دو مرحله به یک مرحله باز گردد . اگر یادتان باشد مرحوم حاجی یک اشکالی می‌کرد و می‌گفت این از نساخ است‌ و شاید هم واقعا

اسم الکتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 491

صيغة PDF

شهادة

الفهرست