اسم الکتاب : يكصد و هشتاد پرسش و پاسخ المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 675
نكتهاى كه بايد كاملا به آن توجه داشت اين است كه تقيه در همه جا يك حكم
ندارد بلكه گاهى واجب و گاهى حرام و زمانى نيز مباح ميباشد.
وجوب تقيه در صورتى است كه بدون فايده مهمى جان انسان بخطر بيفتد، اما در
موردى كه تقيه، موجب ترويج باطل و گمراه ساختن مردم و تقويت ظلم و ستم گردد تقيه
حرام و ممنوع است.
روى اين اساس تمام ايراداتى كه در اين زمينه شده پاسخ داده خواهد شد. در حقيقت
اگر خردهگيران در اين باره تحقيق ميكردند، واقف مىشدند كه شيعه در اين عقيده
تنها نيست بلكه مسئله تقيه در جاى خود يك حكم قاطع عقلى و موافق فطرت انسانى است [1].
زيرا تمام مردم عاقل و خردمند جهان هنگامى كه خود را بر سر دوراهى ببينند كه
يا بايد از اظهار عقيده باطنى خود چشم بپوشند و يا با اظهار عقيده خودجان و مال و
حيثيت خود را بخطر افكنند، تحقيق ميكنند اگر اظهار عقيده در موردى باشد كه ارزش
براى فدا كردن جان و مال و حيثيت داشته باشد در چنين موقعى اقدام به اين فداكارى
را صحيح مىشمارند و اگر اثر قابل ملاحظهاى در آن نبينند، از اظهار عقيده چشم
مىپوشند.
تقيه يا تغيير شكل مبارزه:
در تاريخ مبارزات مذهبى و اجتماعى و سياسى، زمانهائى پيش مىآيد كه مدافعان يك
حقيقت اگر بخواهند به مبارزه آشكار دست بزنند هم خودشان و هم مكتبشان به دست
نابودى سپرده ميشود و يا لااقل در معرض مخاطره قرار ميگيرد مانند وضع شيعيان على
عليه السلام در زمان حكومت غاصب بنى اميّه، در چنين موقعى راه صحيح و عاقلانه اين
است كه نيروهاى خود را بهدر ندهند و براى پيشبرد اهداف مقدس خود به مبارزات غير
مستقيم و يا مخفيانه دست بزنند و در حقيقت تقيّه براى اينگونه مكتبها و پيروان
آنها در چنين لحظاتى يك نوع تغيير شكل مبارزه