149- فلسفه دعا و نيايش چيست؟

آنها كه حقيقت و روح دعا و اثرات تربيتى و روانى آن را نشناخته‌اند ايرادهاى گوناگونى به مسأله دعا دارند:

گاه مى‌گويند: دعا عامل تخدير است، چرا كه مردم را بجاى فعاليت و كوشش و استفاده از وسائل پيشرفت و پيروزى، به سراغ دعا مى‌فرستد، و به آنها تعليم مى‌دهد كه بجاى همه اين تلاشها دعا كنند!

و گاه مى‌گويند: اصولًا آيا دعا كردن فضولى در كار خدا نيست؟! خدا هر چه را مصلحت بداند انجام مى‌دهد، او به ما محبت دارد، مصالح ما را بهتر از خود ما مى‌داند، پس چرا ما هر ساعت مطابق دلخواه خود از او چيزى بخواهيم؟!

و زمانى مى‌گويند: از همه اينها گذشته آيا دعا منافات با مقام رضا و تسليم در برابر اراده خداوند ندارد؟

آنها كه چنين ايرادهائى را مطرح مى‌كنند از آثار روانى، اجتماعى و تربيتى و معنوى دعا و نيايش غافلند؟ زيرا انسان براى تقويت به اراده و برطرف كردن ناراحتيها به تكيه گاهى احتياج دارد، دعا چراغ اميد را در انسان روشن مى‌سازد.

مردمى كه دعا و نيايش را فراموش كنند، با عكس العملهاى نامطلوب روانى و اجتماعى مواجه خواهند شد.

و به تعبير يكى از روانشناسان معروف:

«فقدان نيايش در ميان ملتى برابر با سقوط آن ملت است! اجتماعى كه احتياج به نيايش را در خود كشته است معمولًا از فساد و زوال مصون نخواهد بود.