73- چرا بخشى از آيات قرآن متشابه است؟

با اينكه قرآن نور و روشنائى و سخن حق و آشكار است و براى هدايت عموم مردم آمده چرا متشابه دارد و چرا محتواى بعضى از آيات آن پيچيده است كه موجب سوء استفاده فتنه‌انگيزها شود؟

اين موضوع بسيار با اهميتى است كه شايان هرگونه دقت است، بطور كلى ممكن است جهات ذيل، سرّ وجود آيات متشابه در قرآن باشد:

1- الفاظ و عباراتى كه در گفتگوهاى انسانها به كار مى‌رود تنها براى نيازمنديهاى روزمره به وجود آمده، و به همين دليل، به محض اينكه از دائره زندگى محدود مادى بشر خارج شويم و مثلًا سخن درباره آفريدگار كه نامحدود از هر جهت است به ميان آيد به روشنى مى‌بينيم كه الفاظ ما قالب آن معانى نيست و ناچاريم كلماتى را به كار بريم كه از جهات مختلفى نارسائى دارد، همين نارسائى‌هاى كلمات، سرچشمه قسمت قابل توجهى از متشابهات قرآن است، آيات‌ «يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ» يا «الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‌» يا «إِلى‌ رَبِّها ناظِرَةٌ» از اين نمونه است و نيز تعبيراتى همچون‌ «سَمِيعٌ»* و «بَصِيرٌ»* همه از اين قبيل مى‌باشند كه با مراجعه به آيات محكم، تفسير آنها بخوبى روشن مى‌شود.

2- بسيارى از حقايق مربوط بجهان ديگر، يا جهان ماوارى طبيعت است كه از افق فكر ما دور است و ما به حكم محدود بودن در زندان زمان و مكان قادر به درك عمق آنها نيستيم، اين نارسائى افكار ما و بلند بودن افق آن معانى، سبب ديگرى براى تشابه قسمتى از آيات است، مانند بعضى از آيات مربوط به قيامت و امثال آن.