71- آيا جمع‌آورى قرآن در زمان پيامبر (ص) بود يا بعد از آن حضرت؟

همانگونه كه مى‌دانيم نام اولين سوره قرآن كريم «فاتحة الكتاب» است «فاتحة الكتاب» به معنى آغازگر كتاب (قرآن) است، و از روايات مختلفى كه از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل شده به خوبى استفاده مى‌شود كه اين سوره در زمان خود پيامبر صلى الله عليه و آله نيز به همين نام شناخته مى‌شده است.

از اينجا دريچه‌اى به سوى مسأله مهمى از مسائل اسلامى گشوده مى‌شود و آن اينكه بر خلاف آنچه در ميان گروهى مشهور است كه (قرآن در عصر پيامبر صلى الله عليه و آله به صورت پراكنده بود، بعد در زمان أبو بكر يا عمر يا عثمان جمع‌آورى شد) قرآن در زمان خود پيامبر صلى الله عليه و آله به همين صورت امروز جمع‌آورى شده بود، و سرآغازش همين سوره حمد بوده است، و الا نه اين سوره نخستين سوره‌اى بوده است كه بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شده، و نه دليل ديگرى براى انتخاب نام فاتحة الكتاب براى اين سوره وجود دارد.

مدارك متعدد ديگرى در دست است كه اين واقعيت را تأييد مى‌كند كه قرآن به صورت مجموعه‌اى كه در دست ماست در عصر پيامبر صلى الله عليه و آله و به فرمان او جمع‌آورى شده بود.

«على بن ابراهيم» از امام صادق عليه السلام نقل كرده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به على عليه السلام فرمود: «قرآن در قطعات حرير و كاغذ و امثال آن پراكنده است آن را جمع‌آورى كنيد» سپس اضافه مى‌كند على عليه السلام از آن مجلس است و آن را در پارچه زرد رنگى جمع‌آورى نمود سپس بر آن مهر زد (و انطلق على عليه السلام فجمعه فى ثوب اصفر ثم ختم عليه) [1].

[1]- تاريخ القرآن أبو عبد اللَّه زنجانى صفحه 24.