نسبت به طيفهاى مختلف اجتماعى، و نيز طرز رفتار و اخلاق آنها راهنماى خوبى براى شناخت «سحر» از «معجزه» است، و قطع نظر از تفاوتهاى ديگرى كه در بالا ذكر شد تشخيص معجزات از سحر و خارق عادات ديگر از اين طريق كار آسانى است.

قرآن مجيد با تعبيرات دقيقى به اين حقيقت اشاره كرده است، در يكجا مى‌گويد: «قالَ مُوسى‌ ما جِئْتُمْ بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ»: «موسى گفت آنچه را شما آورديد سحر است، خداوند به زودى آن را ابطال مى‌كند، چرا كه خداوند عمل مفسدان را اصلاح نمى‌نمايد» (يونس 81).

آرى ساحران افرادى مفسدند و عملشان باطل است، و مسلماً چنين عملى نمى‌تواند اثر اصلاحى در جامعه داشته باشد.

در جاى ديگر در خطابى كه خداوند به موسى عليه السلام كرده، مى‌فرمايد: «نترس تو، برترى» «لا تَخَفْ إِنَّكَ أَنْتَ الْأَعْلى‌» و سپس مى‌افزايد: وَ أَلْقِ ما فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ ما صَنَعُوا إِنَّما صَنَعُوا كَيْدُ ساحِرٍ وَ لا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتى‌ «چيزى را كه در دست دارى بيفكن تمام آنچه را آنها ساخته‌اند مى‌بلعد، چرا كه آنچه آنها ساخته‌اند تنها مكر ساحر است، و ساحر هر جا بيايد رستگار نخواهد شد» (طه 68 و 69).

آرى كار ساحر خدعه و نيرنگ است، و طبعاً روحياتى هماهنگ با آن دارد، آنها افرادى متقلب و خدعه‌گرند، و از خلال صفات و اعمالشان به زودى مى‌توان آنها را شناخت، در حالى كه اخلاص و پاكى و صداقت انبياء سندى است كه با اعجاز آنها آميخته و روشنائى بيشترى به آنها مى‌دهد. [1]

[1]- تفسير پيام قرآن 7/ 288.