درس پنجم: در ميان دو مسؤوليت بزرگ‌

امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

الْمُؤْمِنُ بَيْنَ مَخافَتَيْنِ: ذَنْبٌ قَدْ مَضَى‌ لا يَدْرِى ما صُنْعُ اللَّهُ فيه وَ عُمْرٌ قَدْ بَقِىَ لا يَدرِى ما يَكْتَسِبُ فِيهِ‌ [1]

ترجمه‌

انسان با ايمان همواره از دو چيز نگران است از گناهان گذشته خود كه نمى‌داند خدا با او چه رفتار مى‌كند، و از عمر باقيمانده كه نمى‌داند خود چه خواهد كرد!

شرح كوتاه‌

بارزترين نشانه ايمان، احساس مسؤوليت است، احساس مسؤوليت در برابر اعمالى كه انجام داده و احساس مسؤوليت در برابر وظايف و تكاليفى كه در پيش دارد.

آن كسى كه اين دو احساس را دارد همواره به فكر جبران كوتاهى‌هاى گذشته است؛ و همچنين در فكر پيدا كردن بهترين راه ممكن براى استفاده از فرصت‌هاى باقيمانده، و اين هر دو رمز تكامل و پيشرفت يك انسان با يك ملت است، مردمى كه نه به اعمال گذشته مى‌انديشند و نه به فكر ساختن آينده‌اند، افرادى بينوا و بدبختند.

[1] اصول كافى، جلد 2، صفحه 7.