درس صد و بيست و دوّم: بلندى و كوتاهى عمر

اميرمؤمنان على عليه السلام مى‌فرمايد:

مَوْتُ الْانْسانِ بِالذُّنُوبِ أَكْثَرُ مِنْ مَوته بِالأَجَلِ وَ حَياتُهُ بِالْبِرِّ أَكْثَرُ مِنْ حَيَاتِهِ بِالْعُمْرِ [1]

ترجمه‌

مرگ زود رس انسانها بر اثر گناه از مرگ طبيعى بيشتر است، و طول عمر افراد بر اثر نيكوكارى از طول عمر به عوامل طبيعى زيادتر مى‌باشد.

شرح كوتاه‌

بدون شك بسيارى از گناهان و صفات زشت به طور مستقيم عمر را كاهش مى‌دهد (همچون ميخوارى و قمار و بخل و حسد و كينه توزى) و بسيارى نيز به طور غير مستقيم از طريق اثر گذاشتن در نابسامانى وضع اجتماع و سلب امنيّت عمومى و بروز جنگ‌ها (مانند رباخوارى و ظلم و ستم). و از سوى ديگر نيكوكارى به خاطر اثر عميقى كه در آرامش روح و وجدان دارد مى‌تواند سرچشمه عمر طولانى گردد.

بنابرين گناه، قطع نظر از آثار زيانبار معنوى، يك اثر بارزش كوتاه ساختن عمر آدمى است همان‌طور كه نيكوكارى علاوه بر همه آثار، در طول عمر كاملًا مؤثر است.

[1] سفينة البحار، صفحه 489.