مثلًا در «جنگ احزاب» كه يكى از گسترده‌ترين نبردهاى دشمنان اسلام عليه پيامبر صلى الله عليه و آله و مسلمانان بود، و كار بر خداپرستان سخت شد، آغازگر جنگ، مشركان بودند. آنها از نقاط مختلف سرزمين حجاز، به فرماندهى مشركان مكّه به سمت مدينه حركت كرده و آن شهر را محاصره نمودند. مسلمانان ناچار بودند از جان و مال و ناموس و عقايد خويش دفاع كنند. آيا هيچ عاقلى به خود اجازه مى‌دهد كه در مقابل دشمنان تا دندان مسلّح (كه قصد داشتند پيامبراسلام صلى الله عليه و آله و مسلمانان را به قتل برسانند و زنان و بچّه‌هاى آنان را اسير كنند و مدينه را ويران نمايند) ساكت بنشيند؟ آيا مقابله با آنها خشونت محسوب مى‌شود؟

در «جنگ حُنين» به پيامبر صلى الله عليه و آله خبر دادند كه «قبيله هوازان» و برخى ديگر از مشركان، قصد حمله بر مدينه، پايگاه اصلى مسلمانان، را دارند. پيامبر مسلمانان را براى دفاع از خود و آئينشان آماده كرد و جنگ حنين بدين شكل رخ داد.

در ميان جنگ‌هاى صدر اسلام، شايد تصوّر شود «جنگ خيبر» جهاد ابتدايى بوده است؛ ولى مطالعه تاريخ نتيجه ديگرى در اختيار ما مى‌نهد، و روشن مى‌كند كه آن هم دفاعى بوده است؛ زيرا پيامبر صلى الله عليه و آله قصد داشت با اين جهاد پاسخ دندانشكنى به كارشكنيها و توطئه‌ها و شيطنتهاى آنها، كه در بيشتر حوادث بطور مستقيم يا غير مستقيم دخالت داشتند، بدهد؛ علاوه بر اين كه، خيبر كانون فساد و فتنه محسوب مى‌شد، و مسلمانان با حمله به آنجا قصد از بين بردن مركز فتنه و فساد را داشتند.

بنابراين، جنگ خيبر هم جهاد ابتدايى نبوده است.

همانگونه كه «جنگ بدر» نيز چنين بود. در سال دوم هجرت، دو حادثه به نام جنگ بدر رخ داد، كه يكى به «بدر صغرى» و ديگرى به «بدر كبرى» معروف شد، و آغاز آن توسّط دشمنان اسلام بود. به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله خبر رسيد كه عدّه‌اى از سران مشركان مكّه به اطراف مدينه آمده و شتران و گوسفندان و ساير اموال مسلمانان را به تاراج برده، در حال فرار به سوى مكّه هستند. پيامبر صلى الله عليه و آله سربازان اسلام را به تعقيب آنها