حيات فيزيكى و مادّى شهدا متوقّف شده است، امّا حيات جاويدان معنوى آنها ادامه دارد.

برخلاف شهدا، برخى از مردم از نظر ظاهرى زنده‌اند؛ يعنى، نفس مى‌كشند، غذا مى‌خورند، مشغول كار و فعّاليّت و تلاش هستند، توليد مثل مى‌كنند، با غرور و تكبّر در جامعه رفت و آمد مى‌كنند، ولى حيات معنوى ندارند؛ و لهذا قرآن آنها را مرده خطاب مى‌كند. خداوند متعال در آيه 24 سوره انفال به اين دسته اشاره مى‌كند:

يَا أَيُّهَا ا لَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ‌

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد هنگامى كه شما را به سوى چيزى مى‌خواند كه شما را حيات مى‌بخشد.

اين آيه شريف شامل تمام ايمان آورندگان در تمام زمانهاو مكانها مى‌شود؛ بنابراين، ما هم مخاطب آيه مذكور هستيم. خداوند در اين آيه شريفه انسانهاى زنده و كسانى كه داراى حيات مادّى هستند را به حيات و زندگى دعوت مى‌كند؛ آنان را به چيزى كه مايه حيات است فرامى‌خواند، و اين همان حيات معنوى است. در آيات هشتاد و هشتاد و يك سوره نمل اين مطلب به صورت آشكارتر مطرح شده است:

إِنَّكَ لَاتُسْمِعُ الْمَوْتَى‌ وَ لَاتُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ* وَ مَا أَنْتَ بِهَادِي الْعُمْىِ عَنْ ضَلَالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلَّا مَنْ يُؤْمِنُ باياتِنَا فَهُمْ مُسْلِمُونَ‌

(اى پيامبر!) مسلّماً تو نمى‌توانى سخنت را به گوش مردگان برسانى، و نمى‌توانى كران را هنگامى كه روى بر مى‌گردانند و پشت مى‌كنند فرا خوانى! و نيز نمى‌توانى كوران را از گمراهيشان برهانى؛ تو فقط مى‌توانى سخن خود را به گوش كسانى برسانى كه آماده پذيرش ايمان به آيات ما هستند و در برابر حق تسليمند!

منظور از مردگان در آيه شريفه، مردگان خفته در زير خاك نيست! بلكه زندگانى است كه داراى حيات مادّى هستند و بى بهره از حيات معنوى. زندگانى كه گوش شنوا ندارند و فاقد چشم بينا مى‌باشند. زندگانى كه حاضر نمى‌شدند به سخن حق گوش فرا دهند و به هنگام تلاوت آيات قرآن توسّط پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله انگشتانشان را در گوش فرو