روزى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله تنها پيراهنش را شسته و در منزل نشسته بود، تا آن لباس خشك شود، و براى نماز به مسجد برود. نيازمندى درِ خانه حضرت را كوبيد، و درخواست لباس كرد. حضرت تنها لباسش را به نيازمند داد، و خود بدون لباس در منزل ماند. هنگام نماز شد. اذان گفتند، مسلمانان دسته دسته به مسجد آمدند، ولى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله خبرى نبود. بدين جهت به خانه آن حضرت آمدند. متوجّه شدند آن حضرت پيراهنش را به نيازمندى داده، و لباس ديگرى ندارد تا آن را بپوشد و به مسجد بيايد! سپس آيه فوق نازل شد و مسلمانان را به رعايت اعتدال در انفاق سفارش كرد. [1]

اسراف در روايات‌

اسراف در روايات انعكاس گسترده‌اى دارد. پيشوايان دينى بطور دقيق و موشكافانه اين بليّه اجتماعى را مورد توجّه قرار داده‌اند.

از جمله، روايتى از امام صادق عليه السلام نقل شده، كه اگر دنياى امروز فقط به همين يك روايت در زمينه اسراف عمل كند، فقيرى در سراسر دنيا يافت نخواهد شد؛ زيرا با همان چيزهايى كه دور ريخته مى‌شود، مى‌توان تمام فقرا را بى نياز كرد! با دقّت به اين روايت توجّه كنيد:

أَدْنَى الْاسرَافِ هِرَاقَةُ فَضْلِ الْإنَاءِ، وَابْتِذَالُ ثَوْبِ الصَّونِ، وَ إِلْقَاءُ النَّوَى‌ [2]

كمترين حدّ اسراف، دور ريختن باقيمانده آب (ليوان كه) نوشيده شده، و پوشيدن لباس ميهمانى در منزل، و دور انداختن هسته خرماست!

امام صادق عليه السلام، طبق اين روايت، پايين‌ترين حدّ اسراف را سه مطلب بيان فرموده است:

[1]. تفسير نمونه، جلد 12، صفحه 91.

[2]. ميزان الحكمة، باب 1802، حديث 8496.