رسول اكرم صلى الله عليه و آله‌ [1]، از اين جهت بوده است كه اين دو، مورد پرستش انسان‌ها قرار داشتند.

همچنين بت‌پرستان در برخى از مناطق دنيا درختان را مى‌پرستيدند، مخصوصاً درخت صنوبر را كه از ديرزمان مسجود برخى از انسان‌هاى بت‌پرست گمراه بوده است.

از اين رو، بعضى از مفسّران‌ «اصحاب الايكه» را همين‌ «صنوبرپرستان» دانسته‌اند؛ همان كسانى كه منشأ رسم خرافى سيزده به در بوده‌اند و آن را اختراع كرده‌اند.

زمانى نيز حيوانات خدايان برخى انسان‌ها شدند كه متأسّفانه اين نوع بت پرستى هنوز در بسيارى از مناطق هندوستان رواج دارد.

عدّه‌اى نيز به برخى انسان‌ها روى آوردند و آنها را مى‌پرستيدند؛ مثلًا در زمان فرعون گروهى از مردم او را مى‌پرستيدند كه قرآن مجيد از زبان خود فرعون، چنين مى‌گويد: «وَ قالَ فِرْعُونُ يا ايُّهَا الْمَلأُ ما عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ الهٍ غَيْرى‌»؛ فرعون گفت: «اى جمعيّت اشراف! من خدايى جز خودم براى شما سراغ ندارم». [2] گاهى نيز فرشتگان مورد پرستش قرار مى‌گرفتند.

يكى از مورّخان معروف گفته است: «هر چيزى در عالم روزى بت بوده و مورد پرستش قرار گرفته است؛ چيزى را سراغ نداريم كه مورد پرستش قرار نگرفته باشد». به هر حال، تمام بت‌پرستى‌ها در يك عنوان جمع شده است و آن توجه به ما سوى اللَّه و غفلت از خداوند عالم است؛ همان‌گونه كه در كلام بعضى از بزرگان آمده است: «كُلَّما شَغَلَكَ عَن اللَّه فَهُوَ صَنَمُكَ»؛ هر چيزى كه تو را از

[1]- به هنگام ولادت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله معجزات مختلفى روى داد؛ كه خاموش شدن آتشكده فارس‌و خشكيدن درياچه ساوه دو نمونه آن است. توضيح بيشتر را در منتهى الآمال، جلد اوّل، صفحه 44 مطالعه فرمائيد.

[2]- سوره قصص آيه 38.