فوايد ارتباط با مردم نيز فراوان است، مانند تعليم و تعلّم، و كسب اخلاق فاضله از همنشينى با صاحبان آن، و شنيدن مواعظ و نصايح، و رسيدن به ثواب، حضور در نماز جمعه و جماعت و تشييع جنازه، عيادت بيماران، ديدار برادران، برآوردن حاجات نيازمندان، رفع ظلم از مظلومان و شاد كردن مؤمنان.

پس نمى‌شود به طور مطلق بر ترجيح يكى بر ديگرى حكم كرد و صحيح اين است كه گفته شود: افضل بودن يكى از آن دو نسبت به اشخاص و احوال و زمان و مكان تفاوت مى‌كند، براى بعضى گوشه‌گيرى و عزلت تام، بهتر است، و براى بعضى ديگر رابطه و آمد و شد. و براى بعضى ديگر ميانه روى در عزلت و الفت.

براى كسى كه به مقام انس و استغراق رسيده، خلوت و عزلت پسنديده‌تر است.

اويس قرنى‌ گفته است: هيچ كس را نيافتم كه پروردگار خود را بشناسد و با غير خدا انس گيرد.

و يكى ديگر از بزرگان مى‌گويد: شادى و لذّت مؤمن در خلوت و تنهايى به مناجات پرودرگار خويش است.

يكى از بزرگان نيز مى‌گويد: انسان به سبب خالى بودن از فضيلت، احساس تنهايى و وحشت مى‌كند، پس به واسطه ملاقات و رابطه با مردم شاد مى‌گردد و وحشت را از خود دور مى‌كند؛ و چون ذات آدمى با فضيلت شد، طالب تنهايى مى‌شود تا از تفكّر يارى جويد و علم و حكمت را بيرون كشد. [1]

[1] جامع السعادات، ج 3، ص 244.