است بلكه نتيجه يك سلسله تكامل‌هايى است كه در حيوانات پست واقع شده كه نزديك‌ترين آنها به انسان همان ميمون‌هاى آدم نما بوده‌اند، كه با ميمون‌هاى فعلى مثل «شمپانزه‌» شباهت تامى داشته‌اند!

عموى محمود- قاه قاه خنديد و گفت يعنى همين ميمون‌هايى كه مى‌رقصند و بازى در مى‌آورند پدر بزرگ ما هستند؟!

محمود- خير؛ طرفداران اين عقيده اصرار دارند كه اجداد انسان حتماً هيچ‌كدام از طبقه ميمون‌هاى امروزى نيستند بلكه نوع ديگرى بوده‌اند كه فعلًا منقرض شده‌اند.

حاج آقا- اگر بنا شود جد ما ميمون باشد چه فرق مى‌كند اينها باشد يا آنها؟!

محمود- من هم تا به حال سرّ اين مطلب را نفهميده‌ام، كه چرا اين آقايان اين همه پافشارى مى‌كنند كه اجداد ما ميمون‌هاى ديگرى غير از ميمون‌هاى امروزى بوده‌اند.

در هر حال اين عقيده با نظريه اديان و مذاهب درباره «پيدايش انسان» سازگار نيست زيرا از مجموعه آيات قرآن مجيد كتاب آسمانى ما و همچنين آياتى كه در سفر «تكوين» تورات است چنين استفاده مى‌شود كه خلقت جدِّ اولى انسان بطور مستقل بوده و ارتباطى با هيچ يك از حيوانات نداشته است، بنابراين اگر تصادمى در بين مذاهب و نظريه داروين بوده باشد تنها در موضوع خلقت آدم است و بس‌، و گرنه در اصول مطالب كوچك‌ترين برخوردى با هم ندارند و اين تصادم هم چندان واجد اهميّت نيست، زيرا به گفته دانشمند معروف «فريد وجدى» به فرض اينكه فرضيه «تحول» وارد يك مرحله قطعى انكارناپذير شود و طرفداران آن بتوانند براى اشكالات وحشت‌آور و روزافزونى كه از هر طرف آنها را احاطه كرده است جواب‌هاى قانع كننده‌اى تهيه كنند، (ولى خواهيم ديد كه اين راه به كلى بسته است) توجيه و تفسير آيات قرآن و نظاير آن به طورى كه با فرضيه مزبور سازش پيدا كند كار مشكلى نيست، زيرا حفظ معانى اوّليه اين‌گونه عبارات وقتى لازم است كه شاهد و قرينه قاطعى برخلاف آن نباشد و گرنه به كمك آن مى‌فهميم كه منظور از آن عبارات چيز ديگرى بوده است و بايد معانى ثانوى آنها را در نظر بگيريم همچنان كه درباره هر سخنى كه از هر گوينده‌اى صادر شود اين معامله را خواهيم كرد و اين يك قانون مسلّم در مورد فهم مطالب از الفاظ است.

خلاصه اينكه دينداران و خداپرستان با داشتن ايمان راسخ به دستورات دينى كوچك‌ترين وحشتى از فرضيه «تبدل انواع» ندارند و وظيفه آنها در هر حال روشن و آشكار است، بنابراين مى‌توانند با آزادى كامل در پيرامون اين «فرضيه» بحث و انتقاد كنند ...

فرضيه‌ها و قوانين علمى را با هم اشتباه نكنيد!

3- موضوع ديگرى را كه هرگز نبايد فراموش كرد اين است كه هيچ گاه نبايد «استدلالات فلسفى» و «قوانين علمى» را با تئورى‌ها و «فرضيه‌هاى علمى» اشتباه كرد زيرا اين اشتباه نه فقط ما را فرسنگ‌ها از حقيقت دور مى‌كند بلكه راه بازگشت را نيز بر ما مى‌بندد! اما متأسفانه امروز بسيارى از دانشمندان مادى گرفتار اين‌