«عمرو بن حَمِق خُزاعى» است.

وى از اصحاب رسول گرامى خدا صلى الله عليه و آله بود و مطابق نقل محدّثان و مورّخان روزى با مقدارى شير رسول خدا صلى الله عليه و آله را سيراب كرد، آن حضرت در حقّ وى چنين دعا كرد:

«اللَّهُمَّ مَتِّعْهُ بِشَبابِهِ‌

؛ خدايا او را از جوانى‌اش بهره‌مند ساز!» عمرو نيز به بركت اين دعا، هشتاد سال بر او گذشت، ولى موى سپيدى در سر و رويش ديده نشد». [1]

وى از شيعيان خاصّ اميرمؤمنان عليه السلام بود. امام كاظم عليه السلام هنگامى كه حواريّون و ياران ويژه اميرمؤمنان عليه السلام را بر مى‌شمارد، از عمرو بن حمق نيز نام مى‌برد. [2]

اميرمؤمنان عليه السلام در جنگ صفّين پس از اعلام آمادگى و وفادارى خالصانه عمرو، به وى فرمود:

«لَيْتَ أَنَّ فِي جُنْدِي مِائَةٌ مِثْلُكَ‌

؛ كاش در ميان لشكريانم يكصد نفر همانند تو بودند». [3]

عمرو بن حمق به سبب عشق و ارادت به على عليه السلام مورد بُغض معاويه قرار داشت، تا آن كه معاويه در زمان خلافت خويش، وى را مورد تعقيب قرار داد. عمرو از شهر خويش گريخت؛ ولى معاويه با وقاحت تمام همسرش «آمنه» را به مدّت دو سال در زندان دمشق حبس كرد، تا آن‌كه عمّال معاويه عمرو را در منطقه «موصل» دستگير كردند؛ [4] و او را به طرز فجيعى به شهادت رساندند و سرش را براى زياد و او نيز براى معاويه فرستاد!

[1]. كنزالعمّال، ج 13، ص 495؛ تهذيب التهذيب ابن حجر، ج 8، ص 21؛ اسدالغابة، ج 4، ص 100 و بحارالانوار، ج 18، ص 12.

[2]. بحارالانوار، ج 22، ص 343.

[3]. بحارالانوار، ج 32، ص 399 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 3، ص 182.

[4]. طبرى مى‌نويسد: او را در موصل دستگير كردند و به شهادت رساندند (تاريخ طبرى، ج 4، ص 197). ولى مطابق نقل ابن سعد در طبقات (ج 6، ص 25) او را در منطقه جزيره دستگير كردند و به شهادت رساندند.