خلاصه داستان چنين است: «سمره» براى سركشى به يك درخت خرما كه متعلّق به او بود، بدون اجازه وارد «بُستان» يكى از انصار مى‌شد. مرد انصارى كه با خانواده‌اش آنجا زندگى مى‌كرد از وى تقاضا كرد تا پيش از ورود به منزل اجازه بگيرد، ولى سمره نپذيرفت. نزاع آنان بالا گرفت و مرد انصارى شكايت خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله برد. پيامبر صلى الله عليه و آله «سمره» را احضار فرمود و به او پيشنهاد كرد آن درخت را به چند برابر قيمتش بفروشد ولى سمره امتناع ورزيد. پيامبر صلى الله عليه و آله درختى را در بهشت به جاى آن به او وعده داد، ولى سمره همچنان سماجت كرد و زيربار نرفت.

اينجا بود كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله به مرد انصارى دستور داد تا درخت را از ريشه درآورد وپيش روى سمره بيفكند و فرمود:

«لَا ضَرَرَ وَ لَاضِرارَ فِي الْإِسْلامِ‌». [1]

«ابن ابى الحديد» به نقل از استادش «ابوجعفر» مى‌نويسد:

«سمره» با گرفتن چهارصد هزار درهم از معاويه حاضر شد اين حديث را جعل كند كه آيه‌ «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْري نَفْسَهُ ...» (بقره، 207)، كه در مورد حضرت على عليه السلام نازل شده است؛ در شأن ابن ملجم است. [2] (مشروح اين روايت به زودى خواهد آمد).

كوتاه سخن اين كه «معاويه» از وجود «سمره» در دستگاه خويش سود بسيار برد و او نيز از معاويه پاداش خوش خدمتى‌هايش را مى‌گرفت و سرانجام به عنوان جانشين زياد در بصره برگزيده شد، و اين مرد تاريك دل، در بصره هزاران نفر را به جرم دين‌دارى و عشق و ارادت به اهل‌بيت پيامبر صلى الله عليه و آله به قتل رساند.

طبرى- مورّخ معروف- نقل مى‌كند كه «محمّد بن سليم» از «ابن سيرين» پرسيد: آيا «سمره» كسى را به قتل رسانده است؟

[1]. كافى، ج 5، ص 292، باب الضرار، حديث 2 و تهذيب، ج 7، ص 146، باب بيع الماء، حديث 651.

براى آگاهى بيشتر از مدارك و محتواى اين قاعده مراجعه شود به: القواعد الفقهيّة تأليف آية اللَّه العظمى ناصر مكارم شيرازى، ج 1، ص 29 به بعد.

[2]. شرح نهج البلاغه، ابن ابى‌الحديد، ذيل خطبه 56 و الغدير، ج 11، ص 30.