طرح معاويه به زودى اثر كرد و آنان مغلوب حيله‌هاى وى شدند. اين بود كه به بهانه زيارت خانه خدا جهت خداحافظى به نزد على عليه السلام آمدند. حضرت پس از اخذ مجدّد بيعت، به آنان اجازه مسافرت داد و سپس به ياران خود فرمود: «به خدا سوگند هدف آنان از اين مسافرت، زيارت خانه خدا نيست بلكه زيارت را بهانه ساخته‌اند و هدفى جز پيمان‌شكنى و بى‌وفايى ندارند». [1]

بالاخره آنان به مكّه شتافتند تا زير پرچم مخالفت با على عليه السلام كه عايشه برافراشته بود با ديگر سران بنى‌اميّه گردهم آيند.

بدون شك، معاويه به خوبى مى‌دانست كه با اميرمؤمنان عليه السلام نه در سابقه و نه در فضايل، نمى‌تواند رقابت كند. او مى‌انديشيد نتيجه اين جنگ هر چه باشد به نفع او است، چرا كه اگر امام شكست بخورد او به نتيجه دلخواه رسيده، و اگر طلحه و زبير از ميان بروند، باز دو تن از نيرومندترين رقباى او در خلافت از ميدان خارج مى‌شوند.

در هر دو حالت او مى‌تواند گامى بلند به سوى كرسى خلافت بردارد!

فايده ديگر جنگ جمل براى معاويه آن بود كه وى به تنهايى جرأت و جسارت شوريدن عليه خليفه وقت، على عليه السلام را نداشت. لذا مى‌بايست افراد معروف ديگرى چون عايشه و طلحه و زبير اين راه را براى او هموار كنند تا وى بتواند به راحتى در آن گام نهد.

در واقع او مى‌انديشيد براى اغفال مردم سطحى‌نگر لازم است افرادى چون طلحه و زبير كه روزى طبق وصيّت خليفه دوم، همرديف على عليه السلام از اعضاى شوراى شش‌

[1]. تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 127 و تاريخ ابن اعثم، ص 166- 167.