شأن نزول:

مدّعيان كاذب‌

در شأن نزول اين آيه روايات متعددى در منابع حديث و كتب تفسير نقل شده از جمله اين كه: آيه در مورد شخصى به نام «عبداللّه بن سعد» نازل گرديد، كه از كاتبان وحى بود، اما خيانت كرد و پيغمبر صلى الله عليه و آله او را طرد نمود.

پس از آن، او ادعا كرد: من مى‌توانم همانند آيات قرآن را بياورم. [1]

جمعى از مفسران نيز گفته‌اند: آيه يا قسمتى از آن درباره «مسيلمه كذّاب» كه از مدعيان دروغين نبوت بود نازل گرديده است.

ولى با توجه به اين كه: داستان «مسيلمه» در اواخر عمر پيغمبر صلى الله عليه و آله بود، و اين سوره از سوره‌هاى مكى است، طرفداران اين شأن نزول معتقدند: اين آيه همانند چند آيه ديگر از اين سوره در «مدينه» نازل و به دستور پيامبر صلى الله عليه و آله در لابلاى آيات اين سوره قرار داده شده است. [2]

در هر حال، آيه همانند ساير آيات قرآن كه در شرائط خاصى نازل شده مضمون ومحتواى آن كلّى‌وعمومى است و همه مدعيان نبوت و مانند آنها را شامل مى‌شود.

ا 94 وَ لَقَدْ جِئْتُمُونا فُرادى‌ كَما خَلَقْناكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ تَرَكْتُمْ ما خَوَّلْناكُمْ وَراءَ ظُهُورِكُمْ وَ ما نَرى‌ مَعَكُمْ شُفَعاءَكُمُ الَّذينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فيكُمْ شُرَكاءُ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَ ضَلَّ عَنْكُمْ ما كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ‌

و (روز قيامت به آنها گفته مى‌شود:) همه شما تنها به سوى ما بازگشت نموديد، همان گونه كه روز اوّل شما را آفريديم؛ و آنچه را به شما بخشيده بوديم، پشت سر گذارديد! و

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 22، ص 34؛ «تفسير تبيان»، ج 4، ص 202؛ «تفسير قرطبى»، ج 7، ص 39 و 40.

[2] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 22، ص 34؛ «تفسير تبيان»، ج 4، ص 202؛ «تفسير قرطبى»، ج 7، ص 39 و 40.