شأن نزول:

حكم قتل خطائى‌

يكى از بت‌پرستان «مكّه» به نام «حارث بن يزيد» با دستيارى «ابوجهل» مسلمانى را به نام «عياش بن ابى ربيعه» به جرم گرايش به اسلام مدت‌ها شكنجه مى‌داد، پس از هجرت مسلمانان به «مدينه»، «عياش» نيز به «مدينه» هجرت كرد و در شمار مسلمانان قرار گرفت.

اتفاقاً روزى در يكى از محله‌هاى اطراف «مدينه» با شكنجه دهنده خود «حارث بن يزيد» رو به رو شد، از فرصت استفاده كرده، او را به قتل رسانيد، به گمان اين كه:

دشمنى را از پاى در آورده است، در حالى كه توجه نداشت «حارث» توبه كرده و مسلمان شده است و به سوى پيامبر صلى الله عليه و آله مى‌رود، جريان را به پيامبر صلى الله عليه و آله عرض كردند، آيه نازل شد و حكم قتلى را كه از روى اشتباه و خطا واقع شده را بيان كرد. [1]

(93) وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فيها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظيماً

و هر كس، فرد با ايمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازات او دوزخ است؛ در حالى كه جاودانه در آن مى‌ماند؛ و خداوند بر او غضب مى‌كند؛ و او را از رحمتش دورمى‌سازد؛ و عذاب عظيمى براى او آماده ساخته است.

شأن نزول:

كيفر قتل عمد

يكى از مسلمانان به نام «مقيس بن صبابه كنانى»، كشته برادر خود «هشام» را در محله «بنى‌النجّار» پيدا كرد، جريان را به عرض پيامبر صلى الله عليه و آله رسانيد، پيامبر صلى الله عليه و آله او را به‌

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «تفسير صافى»، ج 1، ص 482؛ «نور الثقلين»، ج 1، ص 530؛ «بحارالانوار»، ج 22، ص 20.