اسم الکتاب : شان نزول آيات قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 142
پس از شهادت «حمزه»- در نبرد احُد- مشركان به وعدهاى كه به «وحشى» در مورد
قتل «حمزه» داده بودند، وفا نكردند.
«وحشى» خود و طرفدارانش پشيمان شدند،
نامهاى به رسول خدا صلى الله عليه و آله نوشتند كه ما پشيمان شدهايم، ولى بر
اساس آنچه شما در «مكّه» فرمودهايد- كه افراد مشرك گناهكار و ... در اسلام
پذيرفته نمىشوند- خود را واجد ايمان آوردن نمىدانيم؛ چرا كه ما مرتكب همه اين گناهان
شدهايم، در اينجا بود كه آيه «الَّا مَنْ تابَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً ...»
نازل شد، [1] و رسول
خدا صلى الله عليه و آله به آنها اعلام نمود.
آنها در پاسخ نوشتند: ما خوف آن را داريم كه نتوانيم عمل صالح انجام دهيم و
مشمول اين آيه نشويم، آيه مورد بحث نازل شد و رسول خدا صلى الله عليه و آله به
آنها اعلام فرمود.
باز نوشتند: ما خوف آن را داريم كه تحت عنوان «مشيت» (لِمَنْ يَشاءُ) قرار
نگيريم، در اينجا آيه «يا عِبادِىَ
الَّذِيْنَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِم لاتَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ
انَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيْعاً» نازل شد و رسول خدا صلى الله عليه و آله پيام فرستاد.
«وحشى» و تمام اصحابش مسلمان شدند و
به خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيدند، پيامبر آنها را پذيرفت، سپس از
«وحشى» چگونگى شهادت «حمزه» را پرسيد، و پس از توضيح، خطاب به «وحشى» فرمود: به
جائى برو كه از ديد من پنهان باشى (غَيِّبْ شَخْصَكَ عَنِّى).
[2] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛
«سعد السعود»، ص 211؛ «تفسير كبير فخر رازى»، ج 10، ص 97، ذيل آيه مورد بحث؛ «بحر
المحيط»، ج 3، ص 665، ذيل آيه مورد بحث (در برخى احاديث به جاى عبارت فوق اين
عبارت آمده است: غَيِّبْ عَنِّى وَجْهَكَ)؛ «نور البراهين جزائرى»، ج 2، ص 429؛
«سنن كبراى بيهقى»، ج 9، ص 98.
اسم الکتاب : شان نزول آيات قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 142