خودش را به صورت قضيه مطلقه از قول امام عليه السلام به ديگران انتقال مى‌دهد.

7. ايجاد تحريف و تغيير در كلام امام عليه السلام از سوى مغرضان. زيرا هميشه افراد مغرض و معاند و منافقى حتّى در عصر پيامبر صلى الله عليه و آله بوده‌اند كه در احاديث تحريف ايجاد مى‌كردند. چنانچه در روايتى از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل شده كه فرمود:

«كثرت علىَّ الكذّابة» [1]

و جاى ديگر فرمود:

«من قال علىّ ما لم اقُل فليتبوّأ معقده من النّار

؛ هركس به من چيزى را كه نگفته‌ام نسبت دهد جايگاه او در آتش خواهد شد» [2] و در تاريخ روايات از افرادى همچون مغيرة بن سعيد و أبو الخطاب نام برده شده‌ [3] كه به خاطر دست كارى در احاديث و ترويج تحريف در ميان مردم مذمّت شده‌اند. [4]

8. وجود احكام موقّت حكومتى. همانند آنچه در وجوب زكات در مورد استر در زمان امير مؤمنان عليه السلام آمده بود ولى پس از آن زمان اين حكم حكومتى پايان يافت.

چگونگى استنباط از فعل معصوم عليه السلام:

از آنجا كه الفاظ در دلالت بر معانى، گوياتر از افعال هستند و سريع‌تر مقاصد را به مخاطب منتقل مى‌كنند، لذا امر و نهى لفظى صادر از معصوم عليه السلام، ظهور در وجوب و حرمت دارد و اين گونه ظهورات قابل استناد است ولى آيا فعل معصوم مانند امر او ظهور و دلالت بر وجوب دارد؟ و آيا ترك عمل از سوى معصوم دلالت بر حرمت دارد؟

به يقين فعل معصوم عليه السلام بر بيش از جواز (عدم حرمت) دلالتى ندارد. انجام يك عمل توسط معصوم عليه السلام فقط دال بر اين است كه اين كار حرام نيست، امّا وجوب را نمى‌توان از آن استفاده كرد؛ همانگونه كه ترك يك كار نيز تنها بر عدم وجوب دلالت دارد نه بر حرمت آن. [5] مگر اينكه قرينه‌اى موجود باشد كه فعل دلالت بر وجوب كند مانند آن كه پيامبر صلى الله عليه و آله يا امام عليه السلام كارى را به قصد تعليم حكم يا عبادتى به مردم، انجام دهد؛ يا مانند فعل و ترك مستمر معصوم عليه السلام كه بعضى آن را دليل بر وجوب يا حرمت دانسته‌اند.

اگر گفته شود: فعل پيامبر صلى الله عليه و آله دلالت بر وجوب مى‌كند، زيرا در قرآن تأسّى به پيامبر صلى الله عليه و آله در فعلى كه او انجام مى‌دهد واجب شده است، هر چند آن فعل بر شخص پيامبر واجب نباشد «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ». [6]

در جواب مى‌گوييم: «تأسّى» چنين تعريف شده «أن تفعل مثل فعله صلى الله عليه و آله على وجهه من أجل فعله صلى الله عليه و آله» [7] تأسّى به پيامبر آن است كه همانند كار او را انجام دهيم با همان نيّتى كه او انجام داده است پس اگر

[1]. غيبت نعمانى‌، ص 76؛ احتجاج طبرسى‌، ج 1، ص 393؛ كنز العمّال‌، ج 16، ص 555.

[2]. كنز العمّال‌، ج 10، ص 295.

[3]. رجال كشّى‌، ص 146.

[4]. تعارض الادلّة الشرعيّة، ص 42- 28.

[5]. اصول الفقه‌، ج 2، ص 63.

[6]. احزاب، آيه 21.

[7]. شرح المعالم‌، ج 2، ص 390.