همراه آن باشد و چه نباشد؛ هر چند با قصد قربت ثواب بيشترى دارد.

2- اوامر تعبديّه، مثل امر الهى به نماز و روزه و امثال آن، كه قصد قربت در آن لازم است، و اگر بدون قصد قربت انجام شود باطل است و ارزشى نخواهد داشت.

با توجّه به توضيحات بالا، آيا «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» امر توصّلى است، يا تعبّدى؟ بدون شك توصّلى است. هنگامى كه معامله‌اى انجام مى‌دهيم مشمول اين امر مى‌شويم، ولى معامله يك كار توصّلى است، و نيازى به قصد قربت ندارد.

در جهان امروز برخى از شركتهاى اقتصادى دنيا، براى رونق كارشان، امانت و دقّت زيادى در محصولات و كار خود دارند، ولى نه به خاطر رضاى خدا، بلكه براى جلب نظر مشتريان و ايجاد اعتماد نسبت به كيفيّت خوب كالاهايى كه عرضه مى‌كنند، اين مربوط به قصد قربت نيست.

بنابراين، چون‌ «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» يك امر توصّلى است، نمى‌توان با آن قصد قربت نمود.

پاسخ: امر «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» را نمى‌توان يك امر توصّلى محض يا تعبّدى محض دانست؛ بلكه هر جايى به رنگ متعلّقش در مى‌آيد.

اگر شخصى براى يك امر توصّلى اجير شود «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» او را الزام به عمل توصّلى مى‌كند، ولى اگر براى يك عبادت اجير گردد، أَوْفُوا بِالْعُقُودِ شامل او مى‌شود و او را وادار به انجام عمل تعبّدى مى‌كند. اگر براى تطهير مسجد اجير شود «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» توصّلى خواهد بود، ولى اگر براى انجام نماز استيجارى اجير گردد، امر مذكور تعبّدى خواهد بود، و نياز به قصد قربت دارد.