خلاصه مباحث گذشته اين شد كه: انواع دهگانه تلقيح را مى‌توان به سه نوع بازگرداند:

1- تلقيح نطفه زوج در رحم همسرش، اين قسم تلقيح، همان گونه كه گذشت مجاز است.

2- تركيب نطفه زن و شوهر، و قرار دادن آن در رحم مصنوعى يا اجنبيّه، اين هم جايز است.

3- تركيب نطفه مرد و زن اجنبى، سپس قرار دادن آن در رحم مصنوعى، يا اجنبيّه، اين نوع تلقيح حرام است.

ب) حكم تلقيح به حسب عوارض آن‌

بحث گذشته پيرامون اصل تلقيح، با قطع نظر از عوارض و مسائل جنبى آن بود. در اين مبحث عوارض جانبى تلقيح را به بحث مى‌نشينيم، زيرا در مواردى كه فتوا به جواز تلقيح داده مى‌شود- كه شرح آن گذشت- اين كار غالبا مستلزم امورى است كه از ديدگاه شرع حرام شمرده شده است؛ نظير لمس و نگاه حرام، و گاه استمنا براى در اختيار گذاشتن نطفه جهت تلقيح. آيا تلقيح آيا با توجّه به اين عوارض حرام، مجاز است؟ يا تنها در صورتى جايز خواهد بود كه مستلزم اين امور نباشد؛ مثل اين كه تلقيح‌كننده با زنى كه مى‌خواهد نطفه را به وى تلقيح كند رابطه زوجيّت داشته باشد؟

در پاسخ مى‌گوييم: با توجّه به عوارض غير مجاز مذكور، تلقيح جز در موارد ضرورت جايز نيست، و در صورتى كه ضرورتى وجود نداشته باشد، بايد از آن صرفنظر كرد.