دورانهاى تاريك تاريخ بدانند؛

و با اين كه جمعى از پژوهشگران شرقى و اسلامى كه تحت تأثير افكار غربيها قرار دارند به اين طرز تفكّر دامن مى‌زنند؛ و حتّى اصرار دارند كه ايمان به وجود «مهدى» و مصلح جهانى را يك فكر وارداتى تلقّى كنند كه از عقايد يهود و مسيحيان گرفته شده؛

و با اين كه جمعى از جامعه‌شناسان ماترياليست مى‌كوشند كه از مسأله انتظار ظهور مهدى، دليلى بر عقيده خود ترتيب دهند كه اين عقيده يك ريشه اقتصادى دارد و براى تخدير افكار توده‌هاى به زنجير استعمار كشيده ساخته و پرداخته شده است؛

با تمام اين گفتگوها، بايد توجّه داشت كه اعتقاد به چنين ظهورى يك ريشه فطرى در همه نهادها دارد كه در اعماق عواطف انسان نفوذ كرده است؛ و يك ريشه اصيل اسلامى كه در منابع مهمّ اسلامى ديده مى‌شود.

ى شايد مطالعات محدود اين پژوهشگران از يك سو، و علاقه به «توجيه مادّى» براى هر گونه فكر و عقيده مذهبى، از سوى ديگر، اين گونه افكار را به وجود آورده است.

جالب اين كه جستجو گرانى از غرب، همچون «مارگلى يوت» به انكار احاديث اسلامى پيرامون مهدى عليه السلام برخاسته و مى‌گويد:

اين احاديث را هر گونه تفسير كنند، دليل قانع كننده‌اى در دست نيست كه تصوّر كنيم پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم ظهور يك مهدى را براى احياء، تحقّق اكمال و تقويت اسلام، لازم و حتمى شمرده باشد؛