از سوى ديگر، احساسات و دستگاههايى كه در جسم و جان وجود دارد نمى‌تواند هماهنگ با مجموعه عالم هستى نباشد؛ زيرا همه جهان هستى يك واحد به هم پيوسته است، و وجود ما نمى‌تواند از بقيه جهان جدا باشد.

از اين به هم پيوستگى بخوبى مى‌توانيم نتيجه‌گيرى كنيم كه هر عشق و علاقه اصيلى در وجود ما هست دليل بر آن است كه «معشوق» و «هدف» آن نيز در جهان وجود دارد و اين عشق وسيله‌اى است كه ما را به او نزديك مى‌سازد.

يعنى اگر تشنه مى‌شويم و عشق به آب داريم دليل بر آن است كه «آبى» وجود دارد كه دستگاه آفرينش تشنگى آن را در وجود ما قرار داده است.

اگر علاقه‌اى به جنس مخالف داريم دليل بر وجود جنسى مخالف در بيرون ماست؛ و اگر عشق به زيبايى و دانايى داريم دليل بر اين است كه زيبائيها و دانائيهايى در جهان هستى وجود دارد.

و از اينجا به آسانى نتيجه مى‌گيريم كه اگر انسانها انتظار مصلح بزرگى را مى‌كشند كه جهان را پر از صلح و عدالت و نيكى و داد كند، دليل بر آن است كه چنان نقطه اوجى در تكامل جامعه انسانى امكان‌پذير و عملى است كه عشق و انتظارش در درون جان ماست.

عموميّت اين اعتقاد در همه مذاهب نيز نشانه ديگرى بر اصالت و واقعيّت آن است زيرا چيزى كه زاييده شرايط خاص و محدودى است نمى‌تواند اينچنين عمومى باشد. تنها مسائل فطرى هستند كه از چنين‌