يا نياز واقعى كه در زمينه آن، الهام درونى به كمك خرد شتافته؛ تا تأكيد بيشترى روى ضرورت آن كند؟ (دقّت كنيد)

آيا هميشه تشنگى ما دليل بر اين نيست كه آبى در طبيعت وجود دارد و اگر آب وجود خارجى نداشته باشد آيا ممكن است عطش و عشق و علاقه به آن در درون وجود ما باشد؟

ما مى‌خروشيم، فرياد مى‌زنيم، فغان مى‌كنيم و عدالت و صلح مى‌طلبيم؛ و اين نشانه آن است كه سرانجام اين خواسته، تحقّق مى‌پذيرد و در جهان پياده مى‌شود.

اصولًا فطرت كاذب مفهومى ندارد؛ زيرا مى‌دانيم آفرينش و جهان طبيعت يك واحد به هم پيوسته است، و هرگز مركّب از يك سلسله موجودات از هم گسسته، و از هم جدا نيست.

همه در حكم يك درخت تناور عظيم است كه شاخه‌هاى گسترده‌اش پهنه هستى را فرا گرفته، ممكن است ميان دو شاخه‌اش و حتّى ميان دانه‌هاى يك خوشه‌اش ميليونها سال نورى فاصله باشد امّا اين فاصله عظيم دليل بر از هم گسستگى آنها نيست، بلكه از ويژگيهاى عظمت و وسعت آن مى‌باشد.

در اين واحد عظيم، هر جزء نشانه كل است، و هر قسمت با قسمتهاى ديگر مربوط؛ و عكس العملهاى آنها به يكديگر پيوسته است؛ هر يك قرينه وجود ديگرى، و همه از يك ريشه آب مى‌خورد.

روى اين جهت‌ «هر عشق اصيل و فطرى حاكى از وجود معشوقى در خارج و جذبه و كشش آن است.»