مى‌تواند مفيد باشد كه تماسّ مداوم با پيروان خود داشته باشد؛ امام غائب از نظر، و ناپيدا، چگونه مى‌تواند نقش رهبرى خود را ايفا كند!؟

به تعبير ديگر، زندگى امام عليه السلام در دوران غيبت يك زندگى خصوصى است نه يك زندگى اجتماعى در صورت يك پيشوا، با اين حال حق داريم بپرسيم اين ذخيره الهى چه اثر عمومى براى مردم مى‌تواند داشته باشد و چه نوع بهره‌اى مردم مى‌توانند از وجود او ببرند؟

او به چشمه آب زلال حيات مى‌ماند كه در ظلمات باشد و كسى را در دسترسى به وجود او باشد!

بعلاوه، اصولًا آيا مفهوم غايب شدن امام عليه السلام اين است كه وجودش به يك روح نامرئى يا امواج ناپيدا و اثيرى و امثال اينها تبديل شده؟ آيا اين با علم سازگار است؟

اين سؤال- بدون شك- سؤال مهمّى است؛ ولى اشتباه است كه گمان كنيم بى‌جواب مانده؛ امّا اجازه بدهيد نخست به پاسخ جمله اخير بپردازيم كه مايه سوء تفاهم ناجورى براى گروهى گرديده است و پس از روشن شدن آن به سراغ بقيّه سؤالها مى‌رويم.

صريحاً بايد گفت، مفهوم غائب بودن امام عليه السلام- چنان كه اشاره كرده‌ايم- هرگز اين نيست كه وجود امام عليه السلام در عصر غيبت يك وجود نامرئى و رؤيائى است كه به يك وجود خيالى و پندارى شبيه‌تر از يك وجود عينى باشد.