اين دو مرحله بر تمام مردم واجب است، و اجراى آن اختصاص به حاكم شرع ندارد. يعنى هم دولت اسلامى بايد در اين دو مرحله تمام سعى و تلاش خويش را به كار گيرد، و هم بر تك تك افراد جامعه لازم است در مواجهه با منكرات، به دو شكل بالا از خود عكس العمل نشان دهند، و بى‌شك اگر هر دو گروه، بخوبى به وظيفه خويش در اين دو مرحله عمل كنند، در غالب موارد نوبتى به مرحله سوم نمى‌رسد.

آيه شريفه 110 سوره آل عمران، كه تمام امّت اسلامى و جامعه مسلمانان را مخاطب قرار داده، ناظر به همين دو مرحله است. توجّه كنيد:

«كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ»؛

شما بهترين امّتى بوديد كه به سود انسانها آفريده شده‌اند؛ (چه اين كه) امر به معروف و نهى از منكر مى‌كنيد، و به خدا ايمان داريد.»

ج) مرحله عملى و فعلى‌

؛ اين مرحله خود بر دو قسم است:

نخست اقدام فيزيكى و تنبيه بدنى، كه به حدّ جراحت يا قتل نرسد.

ديگر، ضرب و تنبيه بدنى، كه منتهى به جراحت يا مرگ گردد.

مشهور بين فقهاى ما اين است كه قسم اوّل از مرحله سوم، همانند دو مرحله سابق، وظيفه عموم مردم است، ولى تا زمانى كه مراحل پائين‌تر جوابگوست، لازم است از اقدام به مراحل بالاتر خوددارى شود. ولى چنانچه مرحله اوّل و دوم انجام شد و نتيجه‌اى نداد، مؤمنان و مخاطبان آيه فوق حق دارند قسم اوّل مرحله سوم را نيز اجرا كنند.

و امّا در مورد قسم دوم از مرحله سوم (ضربى كه منتهى به جراحت يا مرگ مى‌گردد) دو نظريّه وجود دارد: