اسم الکتاب : پيدايش مذاهب المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 25
پيرمرد گفت:
بنابراين رنج ما بىحاصل بود و اين مصيبت را بايد به حساب پروردگار بگذاريم، زيرا
هيچ پاداشى نخواهيم داشت! على عليه السلام فرمود: آرام باش اى پيرمرد! خداوند
پاداش بزرگى به هنگام رفتن و بازگشت براى شما مقرّر داشته و هيچ گاه و در هيچ حالى
مجبور نبودهايد. پيرمرد گفت: چگونه؟ با اين كه قضا و قدر، ما را در اين راه سير
داده؟! فرمود: واى بر تو گويا گمان كردى قضا لازم و قدر حتمى، در كار است
(و ما مجبوريم؟)، اگر چنين باشد، «ثواب»
و «عقاب» باطل مىگردد و
«وعد» و «وعيد» مفهوم
نخواهد داشت، «نيكوكار» از «بدكار»
سزاوارتر به ستايش نيست و نه «بدكار» بيش از
«نيكوكار» در خور مذمّت، نبايد گنهكار سرزنش گردد و نه از اطاعتكننده، مدح
شود!
اين گفتار و
عقيده بتپرستان و لشكريان شيطان و گواهان باطل و نابينايان در برابر حقّ است و
آنها جبريّون و مجوس اين امّتند! خداوند، امرِ اختيارى كرده و تكاليف آسان نموده
نه كسى را مجبور به معصيت و نه مجبور به اطاعت كرده است و پيامبران را بيهوده
نفرستاده و زمين و آسمان و آن چه در ميان آنهاست بيهوده نيافريده است، اين گمان
كافران است، و واى بر آنهااز آتش دوزخ. پيرمرد (بار
ديگر) پرسيد: پس اين قضا و قدر كه ما را به اين راه فرستاد چه بود؟ فرمود:
منظور فرمان و حكم خداست، سپس اين آيه راتلاوت كرد:
« «و قَضى رَبُّكَ ألَّا
تَعْبُدُوا إلّاإيَّاهُ ...»؛ پروردگارت فرمان داده كه جز او را
نپرستيد ...». [1]
بررسى
نكتههاى حديث:
در اين حديث
چند موضوع شايان توجّه است:
[1]. كشف المراد، بحث قضا و قدر؛ و اصول كافى، ج
1، ص 155 «با تفاوت مختصر».
اسم الکتاب : پيدايش مذاهب المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 25