مى‌فرمايد: «اگر اين قرآن از ناحيه غير خدا بود اختلافات بسيارى در آن مى‌يافتند».

شرح و تفسير

اين اختلافات قابل توجيه نيست‌

امام در اين بخش از سخنانش به يك استدلال متين و محكم براى ابطال مسأله اجتهاد به رأى و تصويب آراى مجتهدين و به تعبير ساده‌تر قانونگذارى فقها دست زده و با يك تقسيم دقيق كه بر پنج پايه قرار گرفته، تمام راههاى فرار را بر آنها مى‌بندد، و نادرستى اين طرز فكر را به روشن‌ترين بيان تبيين مى‌كند.

نخست مى‌فرمايد: «سرچشمه اين همه اختلاف آراى آنها در مسائل فقهى چيست؟ «آيا خداوند سبحان به آنها دستور اختلاف و پراكندگى داده است و آنها اطاعت فرمان او كرده‌اند!» (أ فامرهم اللّه سبحانه بالاختلاف فاطاعوه).

به يقين چنين چيزى امكان‌پذير نيست چرا كه خداوند واحد و يكتا هميشه دعوت به وحدت و يگانگى مى‌كند و از تفرقه و پراكندگى بر حذر مى‌دارد، اوست كه در قرآن مجيدش مى‌فرمايد: «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا»، همگى به ريسمان (محكم) الهى چنگ زنيد و متفرق نشويد». [1] بنا بر اين اختلاف حتما از جاى ديگرى سرچشمه مى‌گيرد و لذا در دوّمين مرحله مى‌فرمايد: «يا اين كه خداوند آنها را از اختلاف برحذر داشته و آنها عصيان نموده‌اند!» (ام نهاهم عنه فعصوه).

به يقين يكى از سرچشمه‌هاى اصلى اختلاف همين است، ولى قضاتى كه در

[1] سوره آل عمران، آيه 103.