اسناد نهج البلاغه‌

شك نيست كه خطبه‌ها و نامه‌ها و كلمات قصار نهج البلاغه به صورت روايات مرسل (طبق جمع‌آورى مرحوم «سيّد رضى») آمده است. يعنى اسنادى كه به طور متّصل به معصومين برسد براى آنها ذكر نشده و گاه همين سبب شده كه بعضى در آنها وسوسه كنند، مخصوصا آنها كه تصوّر مى‌كرده‌اند وجود نهج البلاغه به خاطر محتواى بسيار بلند آن ممكن است سندى بر حقّانيّت مذهب شيعه و فضيلت و برترى على (ع) بر تمام صحابه گردد، اين را بهانه و دستاويزى براى منزوى ساختن اين كتاب بزرگ در افكار عمومى مسلمانان قرار دادند.

گر چه اين وسوسه‌ها خوشبختانه تأثيرى در افكار انديشمندان اسلامى نگذاشته و علماى هر دو گروه زبان به توصيف و ستايش آن گشوده و به شرح دقايق و اسرار آن پرداخته‌اند كه نمونه‌هايى از آن را در گذشته ديديم، ولى لازم است براى رفع اين وسوسه‌ها شرحى در زمينه اسناد نهج البلاغه داده شود تا اين گرد و غبار جزيى نيز از چهره نورانى آن زدوده گردد.

در اين جا ذكر دو نكته لازم است:

1- غالب خطبه‌ها و نامه‌ها و كلمات قصار نهج البلاغه، بلكه اكثريّت قريب به اتفاق آن، مطالبى است مستدل و يا در خور استدلالهاى منطقى و در واقع از قبيل «قضايا قياساتها معها، مسائلى كه دليلش در خودش نهفته است».

بنا بر اين نيازى به سلسله اسناد به عنوان مباحث تعبّدى ندارد زيرا بخش‌