بخش اوّل‌

بنا اهتديتم فى الظّلماء، و تسنّمتم ذروة العلياء، و بنا افجرتم عن السّرار. وقر سمع لم يفقه الواعية، و كيف يراعى النّباة من اصمّته الصّيحة؟ ربط جنان لم يفارقه الخفقان.

ترجمه‌

به وسيله ما در تاريكيها (ى جهل و گمراهى) هدايت يافتيد و به كمك ما به اوج ترقّى رسيديد و در پرتو شعاع ما (خاندان پيامبر- ص-) صبح سعادت شما درخشيدن گرفت و تاريكيها پايان يافت، كر باد! گوشى كه نداى پند و اندرز را نشنود و چگونه، كسى كه صيحه و فرياد، او را «كر» كرده است مى‌تواند صداى ملايم (مرا) بشنود؟ (آن كس كه فرمان خدا و پيامبر را زير پا گذارده، آيا فرمان مرا پذيرا مى‌شود؟) و مطمئن باد! قلبى كه از خوف خدا جدايى نپذيرد (و آماده پذيرش حق باشد).

شرح و تفسير

چشم و گوش خود را باز كنيد

امام (ع) در آغاز اين خطبه به نعمتهاى فراوان و چشمگيرى كه در سايه اسلام نصيب مسلمانان- مخصوصا مسلمانان آغاز اسلام- شد اشاره كرده و در سه جمله كوتاه كه با تشبيهات زيبايى همراه است اين مطلب را چنين توضيح مى‌دهد: «به وسيله ما در تاريكيهاى (جهل و گمراهى و جاهليّت) هدايت يافتيد و به كمك ما به اوج‌